Denk je aan zelfdoding?
Heb je nu hulp nodig?

Denk je aan zelfdoding?

STORM: depressie- en suïcidepreventie voor jongeren

Strong teens and resilient minds

Leonie van Vuuren

kwartiermaker jeugd
113 zelfmoordpreventie

STORM: depressie- en suïcidepreventie voor jongeren in de regio

Elk jaar zijn 37.000 jongeren in Nederland depressief. Ze voelen zich somber, lusteloos en vinden hun leven nauwelijks de moeite waard. STORM is een wetenschappelijk onderbouwde aanpak met als doel een depressie of suïcide bij jongeren vóór te zijn. Door zelfvertrouwen, weerbaarheid en veerkracht te stimuleren, leren jongeren hun negatieve gevoelens om te buigen, zodat ze zich kunnen ontwikkelen tot sterke, gezonde volwassenen.

STORM staat voor ‘Strong Teens and Resilient Minds’ (sterke tieners en veerkrachtige gedachten). In het stevige, regionaal ingebedde (preventie)programma stimuleren ketenpartners de ontwikkeling van een positief zelfbeeld, weerbaarheid en veerkracht. Scholen, hulpverleners en andere ketenpartners zorgen er samen voor dat signalen van somberheid bij jongeren snel worden opgepikt én aangepakt. In 2023 implementeren een aantal nieuwe regio’s STORM in hun regio, met steun van de Landelijke Agenda Suïcidepreventie.

Dit zijn de vier belangrijkste interventies:

  1. Een universeel mental health programma aangeboden aan schoolklassen. Het draagt bij aan het creëren van bewustwording over mentale gezondheid, het herkennen van problemen bij zichzelf of andere leerlingen en het verlagen van de drempel om zelf hulp te zoeken als het nodig is.
  2. Het opleiden van docenten en mentoren tot gatekeeper, gericht op het versterken van de vaardigheden om somberheid en suïcidaliteit te herkennen en om vervolgens in gesprek te gaan met deze jongeren.
  3. Vroegsignalering van depressieve symptomen en suïcidale gedachten bij jongeren, uitgevoerd door professionals in de jeugdgezondheidszorg van de GGD. Jongeren met suïcidale gedachten worden binnen 48 uur gezien door professionals van de jeugdgezondheidszorg en worden na inschatting van de ernst doorverwezen naar jeugdhulpverlening, sociale wijkteams, basis- of specialistische GGZ.
  4. Depressiepreventie om bestaande klachten en risicofactoren voor depressie te verminderen door middel van de ‘Op Volle Kracht’ training. Ongeveer 10% van de jongeren laat verhoogde depressieve symptomen zien en komt in aanmerking voor het depressiepreventieprogramma ‘Op Volle Kracht’ dat op scholen wordt gegeven.

Wat willen we bereiken? 

  • Jongeren veerkrachtiger en weerbaarder maken.
  • Depressieve klachten onder jongeren verminderen.
  • Jongeren die zorg nodig hebben komen eerder terecht op een voor hen passende plek.

 
Bekijk de video waarin wordt uitgelegd hoe depressie sneller wordt gesignaleerd op scholen.

Infographic over de omvang van de problematiek en STORM

Over Leonie van Vuuren

Leonie is Kwartiermaker Jeugd bij 113 Zelfmoordpreventie en coördinator van het project STORM.

 

Betrokken partners

Deze organisaties zijn betrokken bij dit project.

Inzetten van selectieve preventielessen

Ook kunt u als school bijdragen door een van onderstaande programma’s te implementeren. Sommige programma’s zijn eenvoudiger te implementeren dan anderen. Zo vraagt STORM meer tijd, maar u kunt wel alvast starten met een aantal onderdelen van het programma.

  • STORM is een wetenschappelijk onderbouwde, preventieve aanpak die tot doel heeft een depressie of suïcide bij jongeren vóór te zijn 
  • Geestkracht is gericht op het ondersteunen van jongeren met een psychische kwetsbaarheid
  • MAZL van NJC richt zich op de jongeren die frequent verzuimen op het MB

Hulp inkopen en beschikbaar stellen

Als (grote) werkgeversorganisatie kunt u afspraken maken met instanties die laagdrempelige toegang tot psychologen geven. Wanneer een jongvolwassen medewerker mentale problemen ervaart, kan deze laagdrempelige zorg mogelijk voldoende zijn of de wachtlijstperiode tot de reguliere zorg overbruggen. Het kan gaan om specifieke trainingen, zoals examentraining, of individuele begeleiding.

Aansluiten bij de communicatiemiddelen van de doelgroep

Als zorginstelling kunt u bijdragen door aan te sluiten bij de communicatiemiddelen van de doelgroep. Maak bijvoorbeeld gebruik van:

Inzetten van overbrugging van wachttijd via de Eigen Kracht Centrale

Als iemand met suïcidale gedachten aanklopt voor hulpverlening is er vaak een wachttijd voor de behandeling kan beginnen. Maar het risico van wachten en niets doen is groot. Als gemeente kunt u helpen de wachttijd te overbruggen door een contract sluiten met de Eigen Kracht Centrale en dit bekend te maken bij zorgprofessionals. De Eigen Kracht Centrale helpt mensen in moeilijke situaties om de eigen regie te pakken door met hun netwerk een plan te maken.

Inzetten van de leidraad: suïcidepreventie jongeren, een netwerkbrede werkwijze in het gehele zorgdomein

Als zorgorganisatie kunt u bijdragen door de ‘leidraad suïcidepreventie jongeren, een netwerkbrede werkwijze’ te implementeren (zowel geldig voor 18- als 18+). U kunt onder andere:

  • Alle professionals een suïcidepreventie training laten volgen en voldoende tijd geven voor reflectie
  • Samen met alle cliënten die kampen met suïcidaliteit een GEZAMENLIJK signaleringsplan en veiligheidsplan maken
  • Naasten actief betrekken
  • In domeinoverstijgende netwerken samenwerken
  • Bij alle cliënten suïcidaliteit inventariseren

Behandeling richten op zowel de suïcidaliteit als de onderliggende problematiek .

Bieden van handvatten aan onderwijsinstellingen voor beleid rond suïcidepreventie

Als school kunt u bijdragen door te zorgen dat er een suïcidepreventie- en postventieprotocol is. Bekijk de materialen die specifiek zijn ontwikkeld om onderwijsinstellingen hierin te ondersteunen.

Doen van verder onderzoek gericht op het identificeren van de risicogroepen

U kunt bijdragen door zich bewust te zijn van de risicofactoren en extra alert te zijn bij de jongeren en jongvolwassenen die binnen de risicogroep vallen. Welke onderzoeken zijn relevant?

Inzetten van Gatekeepertraining in de organisatie*

U kunt bijdragen door zoveel mogelijk mensen in uw organisatie die contact hebben met jongvolwassenen op te leiden als gatekeeper. Bekijk het trainingsaanbod voor gatekeepers van 113 Zelfmoordpreventie.

Verwijzen naar website voor jonge nabestaanden van zelfdoding

U kunt bijdragen door het gesprek aan te blijven gaan met jongvolwassenen die iemand hebben verloren aan zelfdoding. U kunt ze onder andere verwijzen naar de website Stilgeweest, gericht op jonge nabestaanden van zelfdoding

Versterken en verspreiden van hoopgevende verhalen via (sociale) media

Houd Moed is een online platform voor iedereen die te maken heeft (gehad) met zelfdoding. Het platform publiceert hoopvolle verhalen van mensen die ooit kampte met suïcidaliteit. U kunt bijdragen door Houd Moed te verspreiden onder jongvolwassenen.

Vergroten van vindbaarheid laagdrempelige (online) organisaties

U kunt bijdragen door laagdrempelige organisaties bekend te maken bij jongvolwassen en initiatieven in de regio op te zetten of te ondersteunen.

  • Brainwiki en jongerenhulp online geven een overzicht van laagdrempelige online organisaties, gericht op diverse problemen
  • De inloopalliantie is een samenwerkingsverband van diverse organisaties die een landelijke dekking willen organiseren met laagdrempelige inloopmogelijkheden waar jongeren hun mentale gezondheid kunnen versterken
  • Laagdrempelige contactpunten kunnen ook gericht zijn op alle jongvolwassenen, zoals bijvoorbeeld Campus Uden, of specifiek op jongvolwassenen met suïcidaliteit, zoals bijvoorbeeld Letztalk.Online.
  • Wilt u weten welke initiatieven er in uw gemeente zijn? Neem dan contact op met het wijkteam in uw gemeente

Meedoen aan publiekscampagnes gericht op het doorbekreken van het taboe om te praten over zelfdoding

Inzetten van* van de online ‘VraagMaar training in gesprek met jongeren/jongvolwassenen’

In de gratis online training leren deelnemers hoe ze het gesprek met een jongere kunnen voeren over gedachten aan zelfdoding en daarmee mogelijk iemand kunnen helpen. U kunt bijdragen door de training te volgen en te verspreiden. Bijvoorbeeld door ouders van jongvolwassenen en anderen die in contact komen met jongvolwassenen te vragen de training te volgen.

Vergroten van veiligheid op sociale media

U kunt bijdragen door meer awareness te creëren over de voor- en nadelen van sociale media.

Inzetten van universele preventielessen

U kunt bijdragen door als school, gemeente of (sport)organisatie algemene preventielessen te geven aan jongeren. Enkele organisaties die dit aanbieden zijn:

  • Expex biedt diverse workshops aan gericht op diverse onderwerpen
  • Braive@School geeft universele lessen op scholen over mentale gezondheid. Ook delen zij lessen op instagram
  • Onbesproken heeft diverse podcasts over mentale gezondheid
  • De online grip op je dip cursus biedt handvatten om uit een dip te komen
  • Een programma over sociale media vanuit Kikid
  • Het Trimbos biedt een overzicht van beschikbare interventies en de effectiviteit. Dit overzicht komt wel uit 2016, waardoor deze niet geheel volledig is. Zie bladzijde 10 en 11 .
  • Het programma ‘Bovenkamer van museum van de geest’ leert jongeren inzicht te krijgen in hun gedachtenpatronen en gevoelens middels digitale games.
  • Het Rots en Water programma richt zich op leerlingen van 9 tot en met 18 jaar in het primair onderwijs (PO). De methode gaat om het bevorderen van een positieve ontwikkeling van sociale en emotionele competenties. Het doel is dat leerlingen zichzelf leren kennen en leren omgaan met de ander op een positieve manier.
  • Strijkplank poëzie nodigt jonge mannen uit om te praten over hun gevoelens. Ze doen dat via voorstellingen en hebben een boek geschreven.

Meedoen aan publiekscampagnes gericht op algemene mentale thema's, zoals eenzaamheid, geldzorgen, prestatiedruk

U kunt bijdragen door campagnes gericht op jongvolwassenen te verspreiden, bekend te maken of aan te sluiten. Enkele campagnes zijn:

Download het workshopmateriaal

Download het workshopmateriaal

Download het workshopmateriaal

wie ben jij?