Denk je aan zelfdoding?
Heb je nu hulp nodig?

Denk je aan zelfdoding?

‘Vraag Maar Online Training’ suïcidepreventie bij jongeren

Professionals kennis en vaardigheden bijbrengen

Alwin van der Blom

Communicatieadviseur 113 Zelfmoordpreventie

Jochum Veerman

Manager Communicatie en Marketing 113 Zelfmoordpreventie

Vraag Maar Online Training over suïcidepreventie bij jongeren – voor volwassenen in de omgeving van jongeren

Uit onderzoek blijkt dat ruim 1 op de 5 jongeren wel eens aan zelfdoding heeft gedacht. Praten over suïcidale gedachten kan enorm opluchten en het begin zijn van een oplossing. Zo’n gesprek starten is spannend, maar niet moeilijk. Iedereen kan het leren. En zo’n gesprek heeft bij jongeren een andere aanpak nodig dan bij volwassenen. Er wordt bijvoorbeeld op een andere manier gebruik gemaakt van sociale media.

Daarom is de nieuwe ‘Vraag Maar Online Training’ ontwikkeld. De gratis training is in september 2022 gelanceerd en is bedoeld voor volwassenen in de omgeving van jongeren, dus niet voor jongeren zelf. Het gebruikersadvies is 18+. De gratis training van 113 Zelfmoordpreventie biedt inzicht in hoe suïcidale gedachten bij jongeren ontstaan, hoe je het gesprek kunt aangaan en welke rol je kunt spelen in het vinden van de juiste hulp.

 

‘Ik ben er nog’ campagne

Om ervoor te zorgen dat de training meer wordt gevolgd is er begin 2023 een campagne opgestart onder de naam: ‘Ik ben er nog’. Hierin staan drie jongeren centraal die zelf een poging tot zelfdoding hebben ondernomen toen zij jonger waren. “Praten redde mijn leven” luidt unaniem de boodschap van deze jongeren. Hun woorden zijn een indringende oproep: Help jongeren te praten over gedachten aan zelfdoding.

 

De cijfers

Uit onderzoek blijkt dat ruim 1 op de 5 jongeren wel eens aan zelfdoding heeft gedacht. Dat zijn zo’n 5 jongeren in een gemiddelde schoolklas van 25 leerlingen. Elke dag belanden 10 jongeren op de afdeling Spoedeisende Hulp na een poging tot zelfdoding. De cijfers geven alleen een beeld van de ernstige gevallen dus dagelijks worden nog veel meer pogingen gedaan. In januari en september 2022 signaleerde de Commissie Actuele Nederlandse Suïcideregistratie (CANS) een significante stijging van het aantal suïcides onder jongvolwassenen.

 

Wat willen we bereiken?

113 Zelfmoordpreventie vindt het belangrijk dat meer mensen in de omgeving van jongeren zich bewust zijn van wat zij kunnen betekenen. Denk aan ouders, andere naasten, docenten en professionals. Door de training te volgen, krijgt de deelnemer meer inzicht in de loop van een gesprek over suïcidale gedachten, via de (beproefde) methode: ‘Signaleer – Praat erover – Zoek samen hulp’.

 

Over Alwin en Jochum

Alwin en Jochum werken voor de afdeling Marketing en Communicatie van Stichting 113 Zelfmoordpreventie. Ze vinden het belangrijk dat het onderwerp op een goede manier met jongeren besproken wordt. Door het erover te hebben, ontstaat er ruimte om op een goede manier hulp te zoeken en daarmee een suïcide te voorkomen.

Betrokken partners

Deze organisaties zijn betrokken bij dit project.

Inzetten van selectieve preventielessen

Ook kunt u als school bijdragen door een van onderstaande programma’s te implementeren. Sommige programma’s zijn eenvoudiger te implementeren dan anderen. Zo vraagt STORM meer tijd, maar u kunt wel alvast starten met een aantal onderdelen van het programma.

  • STORM is een wetenschappelijk onderbouwde, preventieve aanpak die tot doel heeft een depressie of suïcide bij jongeren vóór te zijn 
  • Geestkracht is gericht op het ondersteunen van jongeren met een psychische kwetsbaarheid
  • MAZL van NJC richt zich op de jongeren die frequent verzuimen op het MB

Hulp inkopen en beschikbaar stellen

Als (grote) werkgeversorganisatie kunt u afspraken maken met instanties die laagdrempelige toegang tot psychologen geven. Wanneer een jongvolwassen medewerker mentale problemen ervaart, kan deze laagdrempelige zorg mogelijk voldoende zijn of de wachtlijstperiode tot de reguliere zorg overbruggen. Het kan gaan om specifieke trainingen, zoals examentraining, of individuele begeleiding.

Aansluiten bij de communicatiemiddelen van de doelgroep

Als zorginstelling kunt u bijdragen door aan te sluiten bij de communicatiemiddelen van de doelgroep. Maak bijvoorbeeld gebruik van:

Inzetten van overbrugging van wachttijd via de Eigen Kracht Centrale

Als iemand met suïcidale gedachten aanklopt voor hulpverlening is er vaak een wachttijd voor de behandeling kan beginnen. Maar het risico van wachten en niets doen is groot. Als gemeente kunt u helpen de wachttijd te overbruggen door een contract sluiten met de Eigen Kracht Centrale en dit bekend te maken bij zorgprofessionals. De Eigen Kracht Centrale helpt mensen in moeilijke situaties om de eigen regie te pakken door met hun netwerk een plan te maken.

Inzetten van de leidraad: suïcidepreventie jongeren, een netwerkbrede werkwijze in het gehele zorgdomein

Als zorgorganisatie kunt u bijdragen door de ‘leidraad suïcidepreventie jongeren, een netwerkbrede werkwijze’ te implementeren (zowel geldig voor 18- als 18+). U kunt onder andere:

  • Alle professionals een suïcidepreventie training laten volgen en voldoende tijd geven voor reflectie
  • Samen met alle cliënten die kampen met suïcidaliteit een GEZAMENLIJK signaleringsplan en veiligheidsplan maken
  • Naasten actief betrekken
  • In domeinoverstijgende netwerken samenwerken
  • Bij alle cliënten suïcidaliteit inventariseren

Behandeling richten op zowel de suïcidaliteit als de onderliggende problematiek .

Bieden van handvatten aan onderwijsinstellingen voor beleid rond suïcidepreventie

Als school kunt u bijdragen door te zorgen dat er een suïcidepreventie- en postventie protocol is. Bekijk de materialen die specifiek zijn ontwikkeld om onderwijsinstellingen hierin te ondersteunen.

Doen van verder onderzoek gericht op het identificeren van de risicogroepen

U kunt bijdragen door zich bewust te zijn van de risicofactoren en extra alert te zijn bij de jongeren en jongvolwassenen die binnen de risicogroep vallen. Welke onderzoeken zijn relevant?

Inzetten van Gatekeepertraining in de organisatie*

U kunt bijdragen door zoveel mogelijk mensen in uw organisatie die contact hebben met jongvolwassenen op te leiden als gatekeeper. Bekijk het trainingsaanbod voor gatekeepers van 113 Zelfmoordpreventie.

Verwijzen naar website voor jonge nabestaanden van zelfdoding

U kunt bijdragen door het gesprek aan te blijven gaan met jongvolwassenen die iemand hebben verloren aan zelfdoding. U kunt ze onder andere verwijzen naar de website Stilgeweest, gericht op jonge nabestaanden van zelfdoding

Versterken en verspreiden van hoopgevende verhalen via (sociale) media

Houd Moed is een online platform voor iedereen die te maken heeft (gehad) met zelfdoding. Het platform publiceert hoopvolle verhalen van mensen die ooit kampte met suïcidaliteit. U kunt bijdragen door Houd Moed te verspreiden onder jongvolwassenen.

Vergroten van vindbaarheid laagdrempelige (online) organisaties

U kunt bijdragen door laagdrempelige organisaties bekend te maken bij jongvolwassen en initiatieven in de regio op te zetten of te ondersteunen.

  • Brainwiki en jongerenhulp online geven een overzicht van laagdrempelige online organisaties, gericht op diverse problemen
  • De inloopalliantie is een samenwerkingsverband van diverse organisaties die een landelijke dekking willen organiseren met laagdrempelige inloopmogelijkheden waar jongeren hun mentale gezondheid kunnen versterken
  • Laagdrempelige contactpunten kunnen ook gericht zijn op alle jongvolwassenen, zoals bijvoorbeeld Campus Uden, of specifiek op jongvolwassenen met suïcidaliteit, zoals bijvoorbeeld Letztalk.Online.
  • Wilt u weten welke initiatieven er in uw gemeente zijn? Neem dan contact op met het wijkteam in uw gemeente

Meedoen aan publiekscampagnes gericht op het doorbekreken van het taboe om te praten over zelfdoding

Inzetten van* van de online ‘VraagMaar training in gesprek met jongeren/jongvolwassenen’

In de gratis online training leren deelnemers hoe ze het gesprek met een jongere kunnen voeren over gedachten aan zelfdoding en daarmee mogelijk iemand kunnen helpen. U kunt bijdragen door de training te volgen en te verspreiden. Bijvoorbeeld door ouders van jongvolwassenen en anderen die in contact komen met jongvolwassenen te vragen de training te volgen.

Vergroten van veiligheid op sociale media

U kunt bijdragen door meer awareness te creëren over de voor- en nadelen van sociale media.

Inzetten van universele preventielessen

U kunt bijdragen door als school, gemeente of (sport)organisatie algemene preventielessen te geven aan jongeren. Enkele organisaties die dit aanbieden zijn:

  • Expex biedt diverse workshops aan gericht op diverse onderwerpen
  • Braive@School geeft universele lessen op scholen over mentale gezondheid. Ook delen zij lessen op instagram
  • Onbesproken heeft diverse podcasts over mentale gezondheid
  • De online grip op je dip cursus biedt handvatten om uit een dip te komen
  • Een programma over sociale media vanuit Kikid
  • Het Trimbos biedt een overzicht van beschikbare interventies en de effectiviteit. Dit overzicht komt wel uit 2016, waardoor deze niet geheel volledig is. Zie bladzijde 10 en 11 .
  • Het programma ‘Bovenkamer van museum van de geest’ leert jongeren inzicht te krijgen in hun gedachtenpatronen en gevoelens middels digitale games.
  • Het Rots en Water programma richt zich op leerlingen van 9 tot en met 18 jaar in het primair onderwijs (PO). De methode gaat om het bevorderen van een positieve ontwikkeling van sociale en emotionele competenties. Het doel is dat leerlingen zichzelf leren kennen en leren omgaan met de ander op een positieve manier.
  • Strijkplank poëzie nodigt jonge mannen uit om te praten over hun gevoelens. Ze doen dat via voorstellingen en hebben een boek geschreven.

Meedoen aan publiekscampagnes gericht op algemene mentale thema's, zoals eenzaamheid, geldzorgen, prestatiedruk

U kunt bijdragen door campagnes gericht op jongvolwassenen te verspreiden, bekend te maken of aan te sluiten. Enkele campagnes zijn:

Download het workshopmateriaal

Download het workshopmateriaal

Download het workshopmateriaal

wie ben jij?