Jongeren communiceren een groot deel van de tijd via social media. De online wereld van social media is daarmee van invloed op hun ontwikkeling. Dat geldt ook voor suïcidaliteitsontwikkeling, blijkt uit verdiepend onderzoek na suïcide van 113 Zelfmoordpreventie. Het inzetten van social media voor suïcidepreventie bij jongeren lijkt dus kansrijk.
We ontwikkelen een interventie om de veiligheid op social media te bevorderen. Hierbij zetten we de volgende drie stappen:
1. Literatuuronderzoek
We doen internationaal literatuuronderzoek naar suïcidepreventie bij jongeren en social media. We zijn vooral op zoek naar antwoord op de vraag: welke interventies voor suïcidepreventie via social media zijn al ontwikkeld, en op welke (theoretische) basis? Zo bevat de Australische interventie Chatsafe interessante elementen om onze eigen interventie op te baseren.
Op basis van dit literatuuronderzoek maken we keuzes hoe we verder gaan en welke elementen van bestaande interventies we meenemen in onze interventie.
2. Co-creatie met jongeren
Het is belangrijk dat de gekozen interventie(s) zo goed mogelijk aansluiten op de doelgroep in Nederland. Daarom toetsen we de interventie(s) in een aantal focusgroepen met jongeren. Samen met de jongeren kijken we wat nodig is om deze naar de Nederlandse situatie te vertalen. We gaan daarbij in op zowel inhoud als vorm, maar ook op hoe de interventie het beste zijn weg kan vinden naar de praktijk.
3. Doorontwikkeling interventie en pilots
De gekozen interventie wordt doorontwikkeld zodat deze bruikbaar is voor de Nederlandse situatie. Daarnaast ontwikkelen we een implementatiestrategie en bijbehorend materiaal. In deze fase betrekken we middels (groeps)interviews een aantal externe experts op het gebied van social media en jongerencultuur en preventie- en zorgprofessionals in de jeugdsector.
We testen de interventie via pilots. Dat doen we opnieuw via focusgroepen met jongeren, waarin we ook de kwaliteit en de impact van de interventie onderzoeken. Op basis daarvan maken we definitieve versies van de interventie en het implementatieplan die klaar zijn voor bredere verspreiding na afloop van het project.
Wat willen we bereiken?
We willen drempels opwerpen om social media te gebruiken als medium dat suïcidaal gedrag bevordert. Dit kan ook helpen jongeren weerbaarder te maken tegen boodschappen op social media die suïcidaal gedrag kunnen bevorderen.
Dwayne is projectleider cliënten- en naastenparticipatie bij kwaliteitsontwikkeling en innovatie bij MIND. Hij werkte de laatste 7 jaar aan verschillende co-creatie projecten rond kwaliteitsstandaarden en samen beslissen. Daarnaast is Dwayne vanuit eigen naasten-ervaring bestuurslid bij Stichting Zelfbeschadiging. Vanuit deze rol droeg hij bij aan het beleidsdossier suïcidepreventie van MIND en werkte mee aan de GM Suïcidaal gedrag van Akwa GGZ. Dwayne brengt zijn ervaringskennis rond suïcidaal gedrag en expertise rond co-creatie en kwaliteitsontwikkeling mee. Evenals een opleidingsachtergrond in jeugdvraagstukken, onderzoek, interventieontwikkeling en implementatie.
“Het inzetten van social media voor suïcidepreventie bij jongeren biedt kansen”
De Australische interventie Chatsafe biedt inspiratie en bevat interessante elementen om onze eigen interventie op te baseren:
‘Samen Minder Suïcide’ is een netwerk van partijen en organisaties die middenin de samenleving staan en gedreven zijn om samen, domeinoverstijgend suïcidepreventie verder te brengen.
113 Zelfmoordpreventie
Copyright © 2023. Alle rechten voorbehouden
Ook kunt u als school bijdragen door een van onderstaande programma’s te implementeren. Sommige programma’s zijn eenvoudiger te implementeren dan anderen. Zo vraagt STORM meer tijd, maar u kunt wel alvast starten met een aantal onderdelen van het programma.
Als (grote) werkgeversorganisatie kunt u afspraken maken met instanties die laagdrempelige toegang tot psychologen geven. Wanneer een jongvolwassen medewerker mentale problemen ervaart, kan deze laagdrempelige zorg mogelijk voldoende zijn of de wachtlijstperiode tot de reguliere zorg overbruggen. Het kan gaan om specifieke trainingen, zoals examentraining, of individuele begeleiding.
Als zorginstelling kunt u bijdragen door aan te sluiten bij de communicatiemiddelen van de doelgroep. Maak bijvoorbeeld gebruik van:
Als iemand met suïcidale gedachten aanklopt voor hulpverlening is er vaak een wachttijd voor de behandeling kan beginnen. Maar het risico van wachten en niets doen is groot. Als gemeente kunt u helpen de wachttijd te overbruggen door een contract sluiten met de Eigen Kracht Centrale en dit bekend te maken bij zorgprofessionals. De Eigen Kracht Centrale helpt mensen in moeilijke situaties om de eigen regie te pakken door met hun netwerk een plan te maken.
Als zorgorganisatie kunt u bijdragen door de ‘leidraad suïcidepreventie jongeren, een netwerkbrede werkwijze’ te implementeren (zowel geldig voor 18- als 18+). U kunt onder andere:
Behandeling richten op zowel de suïcidaliteit als de onderliggende problematiek .
Als school kunt u bijdragen door te zorgen dat er een suïcidepreventie- en postventie protocol is. Bekijk de materialen die specifiek zijn ontwikkeld om onderwijsinstellingen hierin te ondersteunen.
U kunt bijdragen door zich bewust te zijn van de risicofactoren en extra alert te zijn bij de jongeren en jongvolwassenen die binnen de risicogroep vallen. Welke onderzoeken zijn relevant?
U kunt bijdragen door zoveel mogelijk mensen in uw organisatie die contact hebben met jongvolwassenen op te leiden als gatekeeper. Bekijk het trainingsaanbod voor gatekeepers van 113 Zelfmoordpreventie.
U kunt bijdragen door het gesprek aan te blijven gaan met jongvolwassenen die iemand hebben verloren aan zelfdoding. U kunt ze onder andere verwijzen naar de website Stilgeweest, gericht op jonge nabestaanden van zelfdoding
Houd Moed is een online platform voor iedereen die te maken heeft (gehad) met zelfdoding. Het platform publiceert hoopvolle verhalen van mensen die ooit kampte met suïcidaliteit. U kunt bijdragen door Houd Moed te verspreiden onder jongvolwassenen.
U kunt bijdragen door laagdrempelige organisaties bekend te maken bij jongvolwassen en initiatieven in de regio op te zetten of te ondersteunen.
U kunt bijdragen door deze campagnes te verspreiden, bekend te maken of aan te sluiten:
In de gratis online training leren deelnemers hoe ze het gesprek met een jongere kunnen voeren over gedachten aan zelfdoding en daarmee mogelijk iemand kunnen helpen. U kunt bijdragen door de training te volgen en te verspreiden. Bijvoorbeeld door ouders van jongvolwassenen en anderen die in contact komen met jongvolwassenen te vragen de training te volgen.
U kunt bijdragen door meer awareness te creëren over de voor- en nadelen van sociale media.
Inzetten van universele preventielessen
U kunt bijdragen door als school, gemeente of (sport)organisatie algemene preventielessen te geven aan jongeren. Enkele organisaties die dit aanbieden zijn:
U kunt bijdragen door campagnes gericht op jongvolwassenen te verspreiden, bekend te maken of aan te sluiten. Enkele campagnes zijn: