Denk je aan zelfdoding?
Heb je nu hulp nodig?

Denk je aan zelfdoding?

Taboe wegnemen op praten over zelfdoding

Doorbreken van het taboe op praten over suïcide

Djoeke Bakker

Marketing- & Communicatieadviseur

113 Zelfmoordpreventie

Publiekscampagne: taboe wegnemen op praten over zelfdoding

Er heerst een hardnekkig taboe op praten over zelfdoding. Mensen met suïcidegedachten voelen zich bezwaard. Daarnaast vinden mensen die zich zorgen maken om iemand in hun omgeving het zwaar om het gesprek te starten. Terwijl een gesprek het begin kan zijn van een oplossing.

1K Z1E J3
Met de landelijke publiekscampagne 1K Z1E J3 willen we het taboe op het bespreken van suïcidale gedachten doorbreken. De campagne (stimu)leert de omgeving van mensen met gedachten aan zelfdoding  om het moeilijke, maar belangrijke gesprek over zelfdoding aan te gaan. Pas als men de mensen in hun omgeving ‘echt ziet’ is het mogelijk om te handelen. Als onderdeel van de campagne staan er nu door heel Nederland bankjes die ruimte bieden voor een goed gesprek. De bankjes zijn te herkennen aan de plaque met de tekst ‘Een goed gesprek begint met iemand écht zien’, het 1K Z1E J3-logo en een QR-code.

‘Vraag Maar Online Training
Een belangrijke gedragsdoelstelling van de campagne is dat meer mensen de ‘Vraag Maar Online Training’ gaan volgen. In deze gratis online training leren mensen hoe ze het gesprek kunnen voeren over gedachten aan zelfdoding en daarmee mogelijk iemand kunnen helpen. Na een training gericht op volwassenen is er nu ook een Vraag Maar Online Training gericht op suïcidepreventie bij jongeren

Linda.podcast ‘113 met Sofie’
Het aantal suïcides onder Nederlandse mannen van middelbare leeftijd is bijna twee keer zo hoog als bij vrouwen. Om het taboe op praten over suïcide onder deze risicogroep te doorbreken hebben we de krachten gebundeld met LINDA. In de vierdelige LINDA.podcast ‘113 met Sofie’ gaat presentatrice Sofie van den Enk in gesprek met onder andere bekende Nederlandse mannen over suïcide en depressie. Waarom is het voor mannen zo lastig om over hun gevoel te praten en hoe kan hun omgeving daarbij helpen?

Brede communicatie-inzet
Met een brede communicatie-inzet maken we gebruik van zoveel mogelijk kanalen die ons kunnen ondersteunen in dit doel. Denk hierbij aan de eigen social media kanalen en site van 113, de inzet van onze partners als gemeenten, GGD’en en GGZ, maar ook de inzet van een netwerk aan ambassadeurs die onze boodschap kracht bij willen zetten. Immers, hoe breder de inzet van de boodschap, hoe groter de kans dat deze overkomt.

Wat willen we bereiken?

We willen dat mensen signalen van suïcidaliteit herkennen en ernaar durven vragen om vervolgens door te verwijzen naar hulp. Dit doen we door niet de nadruk te leggen op de personen die mogelijk suïcidale gedachten hebben, maar juist op hun omgeving.

Daarnaast willen we burgers en zorgverleners ervan bewust maken dat aan dit maatschappelijke probleem iets te doen is. Door middel van een brede communicatie-inzet zetten we hier een belangrijke stap in.

Inzetten van selectieve preventielessen

Ook kunt u als school bijdragen door een van onderstaande programma’s te implementeren. Sommige programma’s zijn eenvoudiger te implementeren dan anderen. Zo vraagt STORM meer tijd, maar u kunt wel alvast starten met een aantal onderdelen van het programma.

  • STORM is een wetenschappelijk onderbouwde, preventieve aanpak die tot doel heeft een depressie of suïcide bij jongeren vóór te zijn 
  • Geestkracht is gericht op het ondersteunen van jongeren met een psychische kwetsbaarheid
  • MAZL van NJC richt zich op de jongeren die frequent verzuimen op het MB

Hulp inkopen en beschikbaar stellen

Als (grote) werkgeversorganisatie kunt u afspraken maken met instanties die laagdrempelige toegang tot psychologen geven. Wanneer een jongvolwassen medewerker mentale problemen ervaart, kan deze laagdrempelige zorg mogelijk voldoende zijn of de wachtlijstperiode tot de reguliere zorg overbruggen. Het kan gaan om specifieke trainingen, zoals examentraining, of individuele begeleiding.

Aansluiten bij de communicatiemiddelen van de doelgroep

Als zorginstelling kunt u bijdragen door aan te sluiten bij de communicatiemiddelen van de doelgroep. Maak bijvoorbeeld gebruik van:

Inzetten van overbrugging van wachttijd via de Eigen Kracht Centrale

Als iemand met suïcidale gedachten aanklopt voor hulpverlening is er vaak een wachttijd voor de behandeling kan beginnen. Maar het risico van wachten en niets doen is groot. Als gemeente kunt u helpen de wachttijd te overbruggen door een contract sluiten met de Eigen Kracht Centrale en dit bekend te maken bij zorgprofessionals. De Eigen Kracht Centrale helpt mensen in moeilijke situaties om de eigen regie te pakken door met hun netwerk een plan te maken.

Inzetten van de leidraad: suïcidepreventie jongeren, een netwerkbrede werkwijze in het gehele zorgdomein

Als zorgorganisatie kunt u bijdragen door de ‘leidraad suïcidepreventie jongeren, een netwerkbrede werkwijze’ te implementeren (zowel geldig voor 18- als 18+). U kunt onder andere:

  • Alle professionals een suïcidepreventie training laten volgen en voldoende tijd geven voor reflectie
  • Samen met alle cliënten die kampen met suïcidaliteit een GEZAMENLIJK signaleringsplan en veiligheidsplan maken
  • Naasten actief betrekken
  • In domeinoverstijgende netwerken samenwerken
  • Bij alle cliënten suïcidaliteit inventariseren

Behandeling richten op zowel de suïcidaliteit als de onderliggende problematiek .

Bieden van handvatten aan onderwijsinstellingen voor beleid rond suïcidepreventie

Als school kunt u bijdragen door te zorgen dat er een suïcidepreventie- en postventieprotocol is. Bekijk de materialen die specifiek zijn ontwikkeld om onderwijsinstellingen hierin te ondersteunen.

Doen van verder onderzoek gericht op het identificeren van de risicogroepen

U kunt bijdragen door zich bewust te zijn van de risicofactoren en extra alert te zijn bij de jongeren en jongvolwassenen die binnen de risicogroep vallen. Welke onderzoeken zijn relevant?

Inzetten van Gatekeepertraining in de organisatie*

U kunt bijdragen door zoveel mogelijk mensen in uw organisatie die contact hebben met jongvolwassenen op te leiden als gatekeeper. Bekijk het trainingsaanbod voor gatekeepers van 113 Zelfmoordpreventie.

Verwijzen naar website voor jonge nabestaanden van zelfdoding

U kunt bijdragen door het gesprek aan te blijven gaan met jongvolwassenen die iemand hebben verloren aan zelfdoding. U kunt ze onder andere verwijzen naar de website Stilgeweest, gericht op jonge nabestaanden van zelfdoding

Versterken en verspreiden van hoopgevende verhalen via (sociale) media

Houd Moed is een online platform voor iedereen die te maken heeft (gehad) met zelfdoding. Het platform publiceert hoopvolle verhalen van mensen die ooit kampte met suïcidaliteit. U kunt bijdragen door Houd Moed te verspreiden onder jongvolwassenen.

Vergroten van vindbaarheid laagdrempelige (online) organisaties

U kunt bijdragen door laagdrempelige organisaties bekend te maken bij jongvolwassen en initiatieven in de regio op te zetten of te ondersteunen.

  • Brainwiki en jongerenhulp online geven een overzicht van laagdrempelige online organisaties, gericht op diverse problemen
  • De inloopalliantie is een samenwerkingsverband van diverse organisaties die een landelijke dekking willen organiseren met laagdrempelige inloopmogelijkheden waar jongeren hun mentale gezondheid kunnen versterken
  • Laagdrempelige contactpunten kunnen ook gericht zijn op alle jongvolwassenen, zoals bijvoorbeeld Campus Uden, of specifiek op jongvolwassenen met suïcidaliteit, zoals bijvoorbeeld Letztalk.Online.
  • Wilt u weten welke initiatieven er in uw gemeente zijn? Neem dan contact op met het wijkteam in uw gemeente

Meedoen aan publiekscampagnes gericht op het doorbekreken van het taboe om te praten over zelfdoding

Inzetten van* van de online ‘VraagMaar training in gesprek met jongeren/jongvolwassenen’

In de gratis online training leren deelnemers hoe ze het gesprek met een jongere kunnen voeren over gedachten aan zelfdoding en daarmee mogelijk iemand kunnen helpen. U kunt bijdragen door de training te volgen en te verspreiden. Bijvoorbeeld door ouders van jongvolwassenen en anderen die in contact komen met jongvolwassenen te vragen de training te volgen.

Vergroten van veiligheid op sociale media

U kunt bijdragen door meer awareness te creëren over de voor- en nadelen van sociale media.

Inzetten van universele preventielessen

U kunt bijdragen door als school, gemeente of (sport)organisatie algemene preventielessen te geven aan jongeren. Enkele organisaties die dit aanbieden zijn:

  • Expex biedt diverse workshops aan gericht op diverse onderwerpen
  • Braive@School geeft universele lessen op scholen over mentale gezondheid. Ook delen zij lessen op instagram
  • Onbesproken heeft diverse podcasts over mentale gezondheid
  • De online grip op je dip cursus biedt handvatten om uit een dip te komen
  • Een programma over sociale media vanuit Kikid
  • Het Trimbos biedt een overzicht van beschikbare interventies en de effectiviteit. Dit overzicht komt wel uit 2016, waardoor deze niet geheel volledig is. Zie bladzijde 10 en 11 .
  • Het programma ‘Bovenkamer van museum van de geest’ leert jongeren inzicht te krijgen in hun gedachtenpatronen en gevoelens middels digitale games.
  • Het Rots en Water programma richt zich op leerlingen van 9 tot en met 18 jaar in het primair onderwijs (PO). De methode gaat om het bevorderen van een positieve ontwikkeling van sociale en emotionele competenties. Het doel is dat leerlingen zichzelf leren kennen en leren omgaan met de ander op een positieve manier.
  • Strijkplank poëzie nodigt jonge mannen uit om te praten over hun gevoelens. Ze doen dat via voorstellingen en hebben een boek geschreven.

Meedoen aan publiekscampagnes gericht op algemene mentale thema's, zoals eenzaamheid, geldzorgen, prestatiedruk

U kunt bijdragen door campagnes gericht op jongvolwassenen te verspreiden, bekend te maken of aan te sluiten. Enkele campagnes zijn:

Download het workshopmateriaal

Download het workshopmateriaal

Download het workshopmateriaal

wie ben jij?