Denk je aan zelfdoding?
Heb je nu hulp nodig?

Denk je aan zelfdoding?

Suïcidepreventie in het ziekenhuis: 113 Netwerk Ziekenhuizen

Veiligheid en effectiviteit van zorg verbeteren

Suïcidepreventie in het ziekenhuis: ‘113 Netwerk Ziekenhuizen’

Per jaar komen in Nederland ongeveer 14.500 mensen op een Spoedeisende Hulp (SEH) afdeling voor opvang en behandeling na een suïcidepoging. Dat zijn 40 mensen per dag. We willen de zorg voor suïcidale patiënten binnen het ziekenhuis verbeteren. Daarom realiseren we een lerend netwerk van ziekenhuizen (113 Netwerk Ziekenhuizen). Hierbij hebben we ook oog voor het investeren in het welzijn van de zorgverleners die met deze patiëntengroep te maken hebben.  

Het 113 Netwerk Ziekenhuizen richt zich op:

  • Het vergroten van de kennis over suïcidaliteit en vaardigheden in het omgaan met suïcidale patiënten binnen het ziekenhuis (SEH, Intensive Care, verpleegafdeling) en het creëren van een empathische, betrokken houding bij de medewerkers.
  • Het ondersteunen van medewerkers in het omgaan met suïcidale patiënten, waardoor de ervaren stress en overbelasting afneemt.
  • Het zorgdragen voor een veilige omgeving.
  • Het optimaliseren van de samenwerking tussen de afdelingen in het ziekenhuis en de GGZ/huisarts, met het oog op de nazorg na afloop van de opname.
  • Het vergroten van de tevredenheid onder patiënten en hun naasten met de geboden zorg en het verlagen van het risico op herhaling, heropnames en de mortaliteit onder behandelde patiënten.
 

De aanpak

De aanpak binnen de deelnemende ziekenhuizen is op maat en krijgt vorm in onderlinge afstemming. Het traject bestaat onder andere uit:

  • Een vragenlijstonderzoek onder de zorgprofessionals, om inzicht te krijgen in de aanwezige kennis, vaardigheden, knelpunten en wensen en behoeften.
  • Een plan van aanpak, met mogelijkheden op het gebied van bewustwording en scholing.
 

Aan deelname aan het 113 Netwerk Ziekenhuizen worden geen financiële eisen gesteld. Deelname vraagt tijd van professionals, maar het project is zo opgezet dat het ziekenhuis de regie houdt over de inzet van tijd en capaciteit. 113 Zelfmoordpreventie coördineert het netwerk en biedt de mogelijkheid gebruik te maken van haar kennis en expertise.

Qualicor & Joint Commission International (JCI)

Qualicor en Joint Commission International (JCI) zijn twee accreditatiesystemen die in de Nederlandse ziekenhuizen regelmatig en structureel worden uitgevoerd. Sinds 2019 is hierin ook aandacht voor suïcidepreventie. Voor ziekenhuizen kan dit een extra motivatie zijn om aan het 113 Netwerk Ziekenhuizen deel te nemen.

Deelnemende ziekenhuizen

In 2023 zijn 21 ziekenhuizen formeel lid van het 113 Netwerk Ziekenhuizen. Door het ondertekenen van een intentieverklaring op het niveau van de Raad van Bestuur onderschrijven de deelnemende ziekenhuizen de geformuleerde doelstellingen. De ziekenhuizen committeren zich aan een traject van minimaal 3 jaar, waarin het ziekenhuis zich inspant om te komen tot verbeteringen die planmatig op diverse afdelingen in het ziekenhuis worden uitgevoerd.

Wat willen we bereiken?

Met het 113 Netwerk Ziekenhuizen willen we de aandacht voor suïcidepreventie in het ziekenhuis vergroten. Ons doel is om de kennis, kunde en het zelfvertrouwen van professionals in het ziekenhuis te optimaliseren en daarmee de kwaliteit van zorg voor patiënten die zijn opgenomen na een suïcidepoging te verbeteren.

Online talkshow!

Live vanuit Studio 2 in Meppel vond op dinsdag 15 november 2022 de Talkshow 113 Netwerk Ziekenhuizen plaats. Een online uitzending over nut en noodzaak van suïcidepreventie in het ziekenhuis, knelpunten en behoeften. Aan tafel ervaringsdeskundigen, medisch professionals en bestuurders.

Bekijk de aftermovie hieronder, of bekijk de volledige talkshow terug!

Wilt u meer weten over het 113 Netwerk Ziekenhuizen? Vraag het de kwartiermakers via agz@113.nl.

 

 

Marieke Wiebing, kwartiermaker ziekenhuizen

Aanwezig op maandag, dinsdag, donderdag en vrijdag

Leonie Eggink, kwartiermaker ziekenhuizen

Aanwezig op maandag.

 

Veel informatie is ook te vinden op onze website 113.nl of op de website van de Landelijke Agenda Suïcidepreventie: samenmindersuicide.nl

Inzetten van selectieve preventielessen

Ook kunt u als school bijdragen door een van onderstaande programma’s te implementeren. Sommige programma’s zijn eenvoudiger te implementeren dan anderen. Zo vraagt STORM meer tijd, maar u kunt wel alvast starten met een aantal onderdelen van het programma.

  • STORM is een wetenschappelijk onderbouwde, preventieve aanpak die tot doel heeft een depressie of suïcide bij jongeren vóór te zijn 
  • Geestkracht is gericht op het ondersteunen van jongeren met een psychische kwetsbaarheid
  • MAZL van NJC richt zich op de jongeren die frequent verzuimen op het MB

Hulp inkopen en beschikbaar stellen

Als (grote) werkgeversorganisatie kunt u afspraken maken met instanties die laagdrempelige toegang tot psychologen geven. Wanneer een jongvolwassen medewerker mentale problemen ervaart, kan deze laagdrempelige zorg mogelijk voldoende zijn of de wachtlijstperiode tot de reguliere zorg overbruggen. Het kan gaan om specifieke trainingen, zoals examentraining, of individuele begeleiding.

Aansluiten bij de communicatiemiddelen van de doelgroep

Als zorginstelling kunt u bijdragen door aan te sluiten bij de communicatiemiddelen van de doelgroep. Maak bijvoorbeeld gebruik van:

Inzetten van overbrugging van wachttijd via de Eigen Kracht Centrale

Als iemand met suïcidale gedachten aanklopt voor hulpverlening is er vaak een wachttijd voor de behandeling kan beginnen. Maar het risico van wachten en niets doen is groot. Als gemeente kunt u helpen de wachttijd te overbruggen door een contract sluiten met de Eigen Kracht Centrale en dit bekend te maken bij zorgprofessionals. De Eigen Kracht Centrale helpt mensen in moeilijke situaties om de eigen regie te pakken door met hun netwerk een plan te maken.

Inzetten van de leidraad: suïcidepreventie jongeren, een netwerkbrede werkwijze in het gehele zorgdomein

Als zorgorganisatie kunt u bijdragen door de ‘leidraad suïcidepreventie jongeren, een netwerkbrede werkwijze’ te implementeren (zowel geldig voor 18- als 18+). U kunt onder andere:

  • Alle professionals een suïcidepreventie training laten volgen en voldoende tijd geven voor reflectie
  • Samen met alle cliënten die kampen met suïcidaliteit een GEZAMENLIJK signaleringsplan en veiligheidsplan maken
  • Naasten actief betrekken
  • In domeinoverstijgende netwerken samenwerken
  • Bij alle cliënten suïcidaliteit inventariseren

Behandeling richten op zowel de suïcidaliteit als de onderliggende problematiek .

Bieden van handvatten aan onderwijsinstellingen voor beleid rond suïcidepreventie

Als school kunt u bijdragen door te zorgen dat er een suïcidepreventie- en postventieprotocol is. Bekijk de materialen die specifiek zijn ontwikkeld om onderwijsinstellingen hierin te ondersteunen.

Doen van verder onderzoek gericht op het identificeren van de risicogroepen

U kunt bijdragen door zich bewust te zijn van de risicofactoren en extra alert te zijn bij de jongeren en jongvolwassenen die binnen de risicogroep vallen. Welke onderzoeken zijn relevant?

Inzetten van Gatekeepertraining in de organisatie*

U kunt bijdragen door zoveel mogelijk mensen in uw organisatie die contact hebben met jongvolwassenen op te leiden als gatekeeper. Bekijk het trainingsaanbod voor gatekeepers van 113 Zelfmoordpreventie.

Verwijzen naar website voor jonge nabestaanden van zelfdoding

U kunt bijdragen door het gesprek aan te blijven gaan met jongvolwassenen die iemand hebben verloren aan zelfdoding. U kunt ze onder andere verwijzen naar de website Stilgeweest, gericht op jonge nabestaanden van zelfdoding

Versterken en verspreiden van hoopgevende verhalen via (sociale) media

Houd Moed is een online platform voor iedereen die te maken heeft (gehad) met zelfdoding. Het platform publiceert hoopvolle verhalen van mensen die ooit kampte met suïcidaliteit. U kunt bijdragen door Houd Moed te verspreiden onder jongvolwassenen.

Vergroten van vindbaarheid laagdrempelige (online) organisaties

U kunt bijdragen door laagdrempelige organisaties bekend te maken bij jongvolwassen en initiatieven in de regio op te zetten of te ondersteunen.

  • Brainwiki en jongerenhulp online geven een overzicht van laagdrempelige online organisaties, gericht op diverse problemen
  • De inloopalliantie is een samenwerkingsverband van diverse organisaties die een landelijke dekking willen organiseren met laagdrempelige inloopmogelijkheden waar jongeren hun mentale gezondheid kunnen versterken
  • Laagdrempelige contactpunten kunnen ook gericht zijn op alle jongvolwassenen, zoals bijvoorbeeld Campus Uden, of specifiek op jongvolwassenen met suïcidaliteit, zoals bijvoorbeeld Letztalk.Online.
  • Wilt u weten welke initiatieven er in uw gemeente zijn? Neem dan contact op met het wijkteam in uw gemeente

Meedoen aan publiekscampagnes gericht op het doorbekreken van het taboe om te praten over zelfdoding

Inzetten van* van de online ‘VraagMaar training in gesprek met jongeren/jongvolwassenen’

In de gratis online training leren deelnemers hoe ze het gesprek met een jongere kunnen voeren over gedachten aan zelfdoding en daarmee mogelijk iemand kunnen helpen. U kunt bijdragen door de training te volgen en te verspreiden. Bijvoorbeeld door ouders van jongvolwassenen en anderen die in contact komen met jongvolwassenen te vragen de training te volgen.

Vergroten van veiligheid op sociale media

U kunt bijdragen door meer awareness te creëren over de voor- en nadelen van sociale media.

Inzetten van universele preventielessen

U kunt bijdragen door als school, gemeente of (sport)organisatie algemene preventielessen te geven aan jongeren. Enkele organisaties die dit aanbieden zijn:

  • Expex biedt diverse workshops aan gericht op diverse onderwerpen
  • Braive@School geeft universele lessen op scholen over mentale gezondheid. Ook delen zij lessen op instagram
  • Onbesproken heeft diverse podcasts over mentale gezondheid
  • De online grip op je dip cursus biedt handvatten om uit een dip te komen
  • Een programma over sociale media vanuit Kikid
  • Het Trimbos biedt een overzicht van beschikbare interventies en de effectiviteit. Dit overzicht komt wel uit 2016, waardoor deze niet geheel volledig is. Zie bladzijde 10 en 11 .
  • Het programma ‘Bovenkamer van museum van de geest’ leert jongeren inzicht te krijgen in hun gedachtenpatronen en gevoelens middels digitale games.
  • Het Rots en Water programma richt zich op leerlingen van 9 tot en met 18 jaar in het primair onderwijs (PO). De methode gaat om het bevorderen van een positieve ontwikkeling van sociale en emotionele competenties. Het doel is dat leerlingen zichzelf leren kennen en leren omgaan met de ander op een positieve manier.
  • Strijkplank poëzie nodigt jonge mannen uit om te praten over hun gevoelens. Ze doen dat via voorstellingen en hebben een boek geschreven.

Meedoen aan publiekscampagnes gericht op algemene mentale thema's, zoals eenzaamheid, geldzorgen, prestatiedruk

U kunt bijdragen door campagnes gericht op jongvolwassenen te verspreiden, bekend te maken of aan te sluiten. Enkele campagnes zijn:

Download het workshopmateriaal

Download het workshopmateriaal

Download het workshopmateriaal

wie ben jij?