Mensen met een lager inkomen of met een uitkering overlijden vaker door suïcide. Deze pijler richt zich op suïcidepreventie voor deze hoog-risicogroepen. Dat doen we onder andere door leden van beroepsgroepen die veel met deze hoog-risicogroepen in aanraking komen te trainen in het herkennen en bespreekbaar maken van suïcidaal gedrag. Daarnaast helpen we grote werkgevers in hoog-risicosectoren om suïcidepreventie in te bedden in hun bestaande programma’s en beleid.
Wat is er bekend over dit onderwerp?
Hoog risicofactoren
Het is bekend dat verlies van werk of gezondheid, arbeidsongeschiktheid en een laag inkomen belangrijke hoog risicofactoren zijn voor suïcide. Inmiddels lopen er in ons land diverse landelijke programma’s gericht op deze risicofactoren, zoals binnen de armoede- en schuldensector. In deze lopende programma’s worden raakvlakken en mogelijkheden gezocht om de aandacht voor suïcidepreventie te versterken.
De rol van chronische stress
Daarnaast wordt er in de sociaaleconomische sector (SES) gebruik gemaakt van wetenschappelijke inzichten over de rol van chronische stress op het gedrag van mensen. Stress-sensitief werken wordt in verschillende sectoren gezien als een bruikbaar gedachtengoed. Managers en professionals krijgen de ruimte – of zelfs de opdracht – om de inzichten over de doorwerking van chronische stress te vertalen in een steunende en compenserende werkwijze en bejegening.
Samenwerking met werkgevers
Uit cijfers van het CBS blijkt dat er bepaalde werksectoren zijn waarbinnen het aantal suïcides hoger is dan het gemiddelde. Dit biedt de mogelijkheid om met werkgevers in deze sectoren suïcidepreventie op het werk te verkennen en te bevorderen. Dit is in ons land nog volstrekt onontgonnen gebied. Ook bij de vakbonden is er nog weinig bewustzijn over suïcide, maar wel de bereidheid om het onderwerp bij werkgevers op tafel te leggen. In andere landen lopen sinds kort initiatieven om suïcidepreventie op het werk vorm te geven. Zo is er in de VS een richtlijn voor suïcidepreventie in de werkomgeving.
Op basis van deze inzichten werken we binnen deze pijler aan onderstaande projecten.
‘Samen Minder Suïcide’ is een netwerk van partijen en organisaties die middenin de samenleving staan en gedreven zijn om samen, domeinoverstijgend suïcidepreventie verder te brengen.
113 Zelfmoordpreventie
Copyright © 2023. Alle rechten voorbehouden
Ook kunt u als school bijdragen door een van onderstaande programma’s te implementeren. Sommige programma’s zijn eenvoudiger te implementeren dan anderen. Zo vraagt STORM meer tijd, maar u kunt wel alvast starten met een aantal onderdelen van het programma.
Als (grote) werkgeversorganisatie kunt u afspraken maken met instanties die laagdrempelige toegang tot psychologen geven. Wanneer een jongvolwassen medewerker mentale problemen ervaart, kan deze laagdrempelige zorg mogelijk voldoende zijn of de wachtlijstperiode tot de reguliere zorg overbruggen. Het kan gaan om specifieke trainingen, zoals examentraining, of individuele begeleiding.
Als zorginstelling kunt u bijdragen door aan te sluiten bij de communicatiemiddelen van de doelgroep. Maak bijvoorbeeld gebruik van:
Als iemand met suïcidale gedachten aanklopt voor hulpverlening is er vaak een wachttijd voor de behandeling kan beginnen. Maar het risico van wachten en niets doen is groot. Als gemeente kunt u helpen de wachttijd te overbruggen door een contract sluiten met de Eigen Kracht Centrale en dit bekend te maken bij zorgprofessionals. De Eigen Kracht Centrale helpt mensen in moeilijke situaties om de eigen regie te pakken door met hun netwerk een plan te maken.
Als zorgorganisatie kunt u bijdragen door de ‘leidraad suïcidepreventie jongeren, een netwerkbrede werkwijze’ te implementeren (zowel geldig voor 18- als 18+). U kunt onder andere:
Behandeling richten op zowel de suïcidaliteit als de onderliggende problematiek .
Als school kunt u bijdragen door te zorgen dat er een suïcidepreventie- en postventie protocol is. Bekijk de materialen die specifiek zijn ontwikkeld om onderwijsinstellingen hierin te ondersteunen.
U kunt bijdragen door zich bewust te zijn van de risicofactoren en extra alert te zijn bij de jongeren en jongvolwassenen die binnen de risicogroep vallen. Welke onderzoeken zijn relevant?
U kunt bijdragen door zoveel mogelijk mensen in uw organisatie die contact hebben met jongvolwassenen op te leiden als gatekeeper. Bekijk het trainingsaanbod voor gatekeepers van 113 Zelfmoordpreventie.
U kunt bijdragen door het gesprek aan te blijven gaan met jongvolwassenen die iemand hebben verloren aan zelfdoding. U kunt ze onder andere verwijzen naar de website Stilgeweest, gericht op jonge nabestaanden van zelfdoding
Houd Moed is een online platform voor iedereen die te maken heeft (gehad) met zelfdoding. Het platform publiceert hoopvolle verhalen van mensen die ooit kampte met suïcidaliteit. U kunt bijdragen door Houd Moed te verspreiden onder jongvolwassenen.
U kunt bijdragen door laagdrempelige organisaties bekend te maken bij jongvolwassen en initiatieven in de regio op te zetten of te ondersteunen.
U kunt bijdragen door deze campagnes te verspreiden, bekend te maken of aan te sluiten:
In de gratis online training leren deelnemers hoe ze het gesprek met een jongere kunnen voeren over gedachten aan zelfdoding en daarmee mogelijk iemand kunnen helpen. U kunt bijdragen door de training te volgen en te verspreiden. Bijvoorbeeld door ouders van jongvolwassenen en anderen die in contact komen met jongvolwassenen te vragen de training te volgen.
U kunt bijdragen door meer awareness te creëren over de voor- en nadelen van sociale media.
Inzetten van universele preventielessen
U kunt bijdragen door als school, gemeente of (sport)organisatie algemene preventielessen te geven aan jongeren. Enkele organisaties die dit aanbieden zijn:
U kunt bijdragen door campagnes gericht op jongvolwassenen te verspreiden, bekend te maken of aan te sluiten. Enkele campagnes zijn:
