Nieuws
21 juli 2022
Er worden veel mooie initiatieven ontwikkeld om suïcidaal gedrag bij jongeren te verminderen. We kunnen echter veel meer bereiken als we door de hele jeugdketen dezelfde werkwijze toepassen. In ‘Ketenbrede werkwijze suïcidepreventie jeugd’, één van de projecten uit de Landelijke Agenda Suïcidepreventie, werken professionals, organisaties, ervaringsdeskundigen en naasten samen aan een leidraad suïcidepreventie voor de hele jeugdketen. Projectleider Ruthie Werner roept alle organisaties in de jeugdketen op om niet onafhankelijk van elkaar het wiel opnieuw uit te vinden: “Door onze krachten te bundelen en expertise te delen kunnen we grote stappen zetten op het gebied van suïcidepreventie in de jeugdketen. Samen komen we verder.”
“In 2021 kwam de leidraad suïcidepreventie JeugdzorgPlus beschikbaar met handvatten voor organisaties en professionals. De behoefte aan een soortgelijke leidraad, maar dan voor gebruik in de hele jeugdketen, is groot”, vertelt Ruthie. “Daarnaast is er in allerlei richtlijnen maar beperkt aandacht voor chronische suïcidaliteit bij jongeren en suïcidaliteit bij jongeren met een LVB. Daarom ontwikkelen we als aanvulling op de leidraad een handreiking chronische suïcidaliteit en een handreiking suïcidepreventie bij LVB. Dit doen we samen met professionals, organisaties, ervaringsdeskundige jongeren en naasten.”
Met de ketenbrede leidraad ontwikkelen we een eenduidig suïcidepreventiebeleid voor de hele keten. De leidraad is gebaseerd op de leidraad suïcidepreventie JeugdzorgPlus. In hoofdlijnen is er meer aandacht voor:
Voor jongeren met chronische suïcidaliteit ontwikkelen we een aanvullende handreiking. Organisaties en professionals hebben hier veel vragen over. Dit komt deels doordat er weinig informatie voorhanden is: de MDR, handboeken en leidraad richten zich vooral op acute suïcidaliteit. Terwijl juist chronische suïcidaliteit veel stress kan geven op de werkvloer. In de handreiking is onder andere veel aandacht voor veiligheid versus autonomie. Ook onderzoeken we of de term ‘chronisch’ wel voldoende aansluit. De term wordt als negatief ervaren door jongeren die bij het project betrokken zijn.
Ook voor suïcidepreventie bij jongeren met een LVB komt een aanvullende handreiking. Bij jongeren met een LVB is namelijk vaak behoefte aan een andere benadering. Denk aan het aanpassen van de communicatie, andere risicofactoren en het samenwerken met een naaste die mogelijk ook een beperking heeft.
Denk mee over de leidraad en de handreikingen
Betrokken professionals, organisaties, ervaringsdeskundigen en naasten werken op dit moment actief aan de leidraad en handreikingen. Wilt u als organisatie of professional in de jeugdketen meedenken of feedback geven? Uw input is van grote waarde! Neem contact op met Ruthie via r.werner@113.nl om de mogelijkheden te bespreken. Wilt u de leidraad en handreikingen straks direct ontvangen om te implementeren in uw organisatie? Neem dan ook contact op met Ruthie.
Webinars bij introductie nieuwe documenten
De leidraad en handreikingen zijn later dit jaar beschikbaar. Ruthie: “We organiseren webinars als de documenten klaar zijn. In elk webinar staat één van de documenten centraal en nemen we de inhoud door. Onder andere aan de hand van een casus.” Op de hoogte blijven van de webinars? Neem contact op met Ruthie via r.werner@113.nl.
‘Samen Minder Suïcide’ is een netwerk van partijen en organisaties die middenin de samenleving staan en gedreven zijn om samen, domeinoverstijgend suïcidepreventie verder te brengen.
113 Zelfmoordpreventie
Copyright © 2023. Alle rechten voorbehouden
Het Trimbos-instituut en Pharos bieden een waardevolle handreiking om gemeenten te ondersteunen bij het ontwikkelen van beleid rond mentale gezondheid voor kinderen en jongeren. De handreiking biedt een helder stappenplan voor het opstellen van een breed gedragen plan, inclusief tips voor beleidsinvulling en inspirerende voorbeelden.
De Studenten Welzijnswijzer helpt studentverenigingen bij het organiseren van preventieve en curatieve maatregelen voor het mentale welzijn van hun leden; een initiatief van Avans Hogeschool en Stichting Lieve Mark.
U kunt bijdragen door meer awareness te creëren over de voor- en nadelen van sociale media.
Kinderen en jongeren ontwikkelen zich het best als het goed met ze gaat. Als ze lekker in hun vel zitten, zichzelf kunnen zijn en gezond en veilig opgroeien in een kansrijke omgeving. Vanuit het onderwijs werken aan welbevinden doe je samen met leerlingen, ouders, professionals in en rond het onderwijs en beleidsmakers. En met een schoolbrede inzet: op alle lagen in en om de school en met verschillende acties en interventies die op elkaar aansluiten.
Meer weten?
Bekijk dan de website van Welbevinden op School, het landelijke kennis- en ondersteuningsprogramma van Pharos en het Trimbos-instituut. Welbevinden op School is er voor professionals in onderwijs, GGD en beleid. De kennis en tools helpen je snel op weg om vanuit een duurzame, gezamenlijke visie te werken aan welbevinden. Welbevinden op School is kennispartner van Gezonde School.
Stichting PraatErover! plaatst gecertificeerde psychische hulpverleners die begaan zijn met jongvolwassenen op studentenverenigingen (gezelligheids- culturele- en sportverenigingen). Op deze manier krijgen studenten toegang tot toegankelijke gratis psychische hulpverlening zonder wachtrij.
Met Rondom Jong van Trimbosinstituut, NCJ en GGD GHOR Nederland versterk je depressiepreventie op scholen en de ketensamenwerking in je regio rond jongeren. Materialen zijn gratis verkrijgbaar.
Dan kunt u hen wijzen naar www.stilgeweest.nl of www.toenwashetstil.nl. Deze websites bieden informatie en verhalen van jongeren en volwassenen die lotgenoten zijn. Ze behandelen rouw na zelfdoding, zodat nabestaanden zich minder alleen voelen. Uiteindelijk heeft dit een (bewezen) preventieve werking op verdere zelfdodingen.
Ook kunt u als school bijdragen door een van onderstaande programma’s te implementeren. Sommige programma’s zijn eenvoudiger te implementeren dan anderen. Zo vraagt STORM meer tijd, maar u kunt wel alvast starten met een aantal onderdelen van het programma.
Als (grote) werkgeversorganisatie kunt u afspraken maken met instanties die laagdrempelige toegang tot psychologen geven. Wanneer een jongvolwassen medewerker mentale problemen ervaart, kan deze laagdrempelige zorg mogelijk voldoende zijn of de wachtlijstperiode tot de reguliere zorg overbruggen. Het kan gaan om specifieke trainingen, zoals examentraining, of individuele begeleiding.
Als zorginstelling kunt u bijdragen door aan te sluiten bij de communicatiemiddelen van de doelgroep. Maak bijvoorbeeld gebruik van:
Als iemand met suïcidale gedachten aanklopt voor hulpverlening is er vaak een wachttijd voor de behandeling kan beginnen. Maar het risico van wachten en niets doen is groot. Als gemeente kunt u helpen de wachttijd te overbruggen door een contract sluiten met de Eigen Kracht Centrale en dit bekend te maken bij zorgprofessionals. De Eigen Kracht Centrale helpt mensen in moeilijke situaties om de eigen regie te pakken door met hun netwerk een plan te maken.
Jongvolwassenen kunnen ook gewezen worden op de WachtVerzachter. Dat is een organisatie die zich inzet voor mensen die in afwachting zijn van psychische hulp. Tot nu toe in Dronten, Utrecht en Lelystad (17+ jaar) en in Kampen en Eindhoven (18- jaar). Zij worden direct gekoppeld aan een ervaringsdeskundige die hun situatie (h)erkent. Jongvolwassenen kunnen meteen aan de slag in een veilige omgeving waarin niets hoeft en alles mag. Daarnaast worden er diverse activiteiten georganiseerd gericht op ontmoeting, ontspanning en verdieping.
Als zorgorganisatie kunt u bijdragen door de ‘leidraad suïcidepreventie jongeren, een netwerkbrede werkwijze’ te implementeren (zowel geldig voor 18- als 18+). U kunt onder andere:
Behandeling richten op zowel de suïcidaliteit als de onderliggende problematiek.
Bij de leidraad zijn handreikingen verschenen over:
Als onderwijsinstelling kunt u bijdragen door te zorgen dat er een suïcidepreventie- en postventieprotocol is. Bekijk de materialen die specifiek zijn ontwikkeld om onderwijsinstellingen hierin te ondersteunen.
U kunt bijdragen door zich bewust te zijn van de risicofactoren en extra alert te zijn bij de jongeren en jongvolwassenen die binnen de risicogroep vallen. Welke onderzoeken zijn relevant?
U kunt bijdragen door zoveel mogelijk mensen in uw organisatie die contact hebben met jongvolwassenen op te leiden als gatekeeper. Bekijk het trainingsaanbod voor gatekeepers van 113 Zelfmoordpreventie.
Afgeleid van deze Gatekeepertraining biedt 113 voor toekomstige zorgprofessionals verschillende e-learning modules (inclusief aanvullend lesprogramma) over suïcidepreventievaardigheden, zowel voor alle MBO en HBO Zorg- en Welzijnsopleidingen als voor WO-psychologen.
U kunt bijdragen door het gesprek aan te blijven gaan met jongvolwassenen die iemand hebben verloren aan zelfdoding. U kunt ze onder andere verwijzen naar de website Stilgeweest, gericht op jonge nabestaanden van zelfdoding
Houd Moed is een online platform voor iedereen die te maken heeft (gehad) met zelfdoding. Het platform publiceert hoopvolle verhalen van mensen die ooit kampte met suïcidaliteit. U kunt bijdragen door Houd Moed te verspreiden onder jongvolwassenen.
U kunt bijdragen door laagdrempelige organisaties bekend te maken bij jongvolwassen en initiatieven in de regio op te zetten of te ondersteunen.
U kunt bijdragen door deze campagnes te verspreiden, bekend te maken of aan te sluiten:
In de gratis online VraagMaar-training leren deelnemers hoe ze het gesprek met een jongere kunnen voeren over gedachten aan zelfdoding en daarmee mogelijk iemand kunnen helpen. U kunt bijdragen door de training te volgen en te verspreiden. Bijvoorbeeld door ouders van jongvolwassenen en anderen die in contact komen met jongvolwassenen te vragen de training te volgen.
Voor onderwijsprofessionals, sociaal werkers, etc. die werken met jongeren tussen ongeveer 11 en 18 jaar en ook aandacht willen besteden aan seksuele en genderdiversiteit, is er de e-learning Weet jij hoe het ècht gaat met de jongeren in jouw dagelijkse werk? Uit onderzoek blijkt dat namelijk LHBTI-jongeren veel vaker kampen met depressie dan hun heteroseksuele en cisgender leeftijdsgenoten.
U kunt bijdragen door meer awareness te creëren over de voor- en nadelen van sociale media.
Inzetten van universele preventie'lessen'
U kunt bijdragen door campagnes gericht op jongvolwassenen te verspreiden, bekend te maken of aan te sluiten. Enkele campagnes zijn: