Nieuws
19 oktober 2022
Psychologen in opleiding krijgen geen structureel onderwijs in het signaleren, bespreken, diagnosticeren en behandelen van suïcidaal gedrag. Met als gevolg dat de vaardigheden van deze professionals om deskundig met suïcideproblematiek om te gaan enorm uiteenlopen enmogelijk ontoereikend zijn. Dankzij de nieuwe e-learning Suïcidepreventie voor Psychologen in Opleiding wordt suïcidepreventie breed en structureel opgenomen in het academisch en postacademisch beroepsonderwijs voor psychologen. De e-learnings voor bachelor- en master studenten staan klaar en worden komend jaar in vier universiteiten geïntegreerd in de vakken. Daarnaast wordt er hard gewerkt aan de e-learning voor post-master studenten.
Volgens projectleider Joanne Mouthaan, universitair docent en onderwijscoördinator van de sectie Klinische Psychologie aan de Universiteit Leiden, begint het bij de basis: “Als we willen dat professionals de juiste zorg geven, moeten we beginnen bij de opleidingen. Op dit moment zit suïcidepreventie niet standaard in het programma. In de praktijk merken we dat studenten heel erg behoefte hebben aan concrete handvatten om suïcideproblematiek te kunnen herkennen en bespreken.”
Bachelor-, master- en post-masterniveau
In de e-learning leren studenten kennis en vaardigheden die passen bij het leertraject voor psychologen op bachelor-, master- en post-masterniveau. Het doel is dat afgestudeerde psychologen het werkveld betreden met voldoende en passende kennis, vaardigheden en zelfvertrouwen rondom suïcideproblematiek. “De e-learning voor bachelor studenten is gericht op hoe je kunt optreden als gatekeeper”, vertelt Mouthaan. “Met de e-learning voor masterstudenten maken we de vervolgstap naar vaardigheden om te diagnosticeren, behandelen en door te verwijzen. De versie voor postmaster studenten wordt nog veel uitgebreider met veel casuïstiek. We hopen dat deze module eind dit jaar af is.”
Suïcidepreventie structureel opnemen in het beroepsonderwijs
De e-learning moet straks een volledige leerlijn bieden voor klinische psychologie op bachelor-, master- en postmaster niveau. Mouthaan: “De modules zijn een duurzame en efficiënte manier om suïcidepreventie structureel op te nemen in het beroepsonderwijs voor psychologen. Docenten kunnen er direct mee aan de slag in hun cursus. Dat helpt enorm om het landelijk te implementeren.”
Enorme steun
Op dit moment werkt Mouthaan samen met vier universiteiten aan een pilot rondom de implementatie van de e-learning. “Elke universiteit is anders ingericht en zal de e-learning daarom anders integreren in het onderwijsprogramma. Samen met vier universiteiten kijken we nu wat goed werkt en wat niet. De uitkomsten en ervaringen gebruiken we straks bij de landelijke uitrol van deze modules. Ik merk nu al dat de steun vanuit de opleidingen en het veld enorm is. Iedereen is erg enthousiast.”
Conferentie Suïcidepreventie in het Onderwijs
Op woensdag 23 november presenteert Mouthaan de voortgang van de pilot tijdens de Conferentie Suïcidepreventie in het Onderwijs in Theater Figi in Zeist. “Het congres is de manier om meer bekendheid voor de e-learning te creëren en de juiste partijen aan te haken”, vertelt Mouthaan. “Hierbij richten we ons met name op de e-learning voor post-masterniveau. Omdat deze e-learning het meest uitgebreid is, wordt het ook een groter onderdeel van de opleiding. Daar hebben opleiders terecht vragen over. Tijdens het congres willen we daar graag over in gesprek.”
Meer weten over de e-learning?
Meer weten over de conferentie?
‘Samen Minder Suïcide’ is een netwerk van partijen en organisaties die middenin de samenleving staan en gedreven zijn om samen, domeinoverstijgend suïcidepreventie verder te brengen.
113 Zelfmoordpreventie
Copyright © 2023. Alle rechten voorbehouden
Het Trimbos-instituut en Pharos bieden een waardevolle handreiking om gemeenten te ondersteunen bij het ontwikkelen van beleid rond mentale gezondheid voor kinderen en jongeren. De handreiking biedt een helder stappenplan voor het opstellen van een breed gedragen plan, inclusief tips voor beleidsinvulling en inspirerende voorbeelden.
De Studenten Welzijnswijzer helpt studentverenigingen bij het organiseren van preventieve en curatieve maatregelen voor het mentale welzijn van hun leden; een initiatief van Avans Hogeschool en Stichting Lieve Mark.
U kunt bijdragen door meer awareness te creëren over de voor- en nadelen van sociale media.
Kinderen en jongeren ontwikkelen zich het best als het goed met ze gaat. Als ze lekker in hun vel zitten, zichzelf kunnen zijn en gezond en veilig opgroeien in een kansrijke omgeving. Vanuit het onderwijs werken aan welbevinden doe je samen met leerlingen, ouders, professionals in en rond het onderwijs en beleidsmakers. En met een schoolbrede inzet: op alle lagen in en om de school en met verschillende acties en interventies die op elkaar aansluiten.
Meer weten?
Bekijk dan de website van Welbevinden op School, het landelijke kennis- en ondersteuningsprogramma van Pharos en het Trimbos-instituut. Welbevinden op School is er voor professionals in onderwijs, GGD en beleid. De kennis en tools helpen je snel op weg om vanuit een duurzame, gezamenlijke visie te werken aan welbevinden. Welbevinden op School is kennispartner van Gezonde School.
Stichting PraatErover! plaatst gecertificeerde psychische hulpverleners die begaan zijn met jongvolwassenen op studentenverenigingen (gezelligheids- culturele- en sportverenigingen). Op deze manier krijgen studenten toegang tot toegankelijke gratis psychische hulpverlening zonder wachtrij.
Met Rondom Jong van Trimbosinstituut, NCJ en GGD GHOR Nederland versterk je depressiepreventie op scholen en de ketensamenwerking in je regio rond jongeren. Materialen zijn gratis verkrijgbaar.
Dan kunt u hen wijzen naar www.stilgeweest.nl of www.toenwashetstil.nl. Deze websites bieden informatie en verhalen van jongeren en volwassenen die lotgenoten zijn. Ze behandelen rouw na zelfdoding, zodat nabestaanden zich minder alleen voelen. Uiteindelijk heeft dit een (bewezen) preventieve werking op verdere zelfdodingen.
Ook kunt u als school bijdragen door een van onderstaande programma’s te implementeren. Sommige programma’s zijn eenvoudiger te implementeren dan anderen. Zo vraagt STORM meer tijd, maar u kunt wel alvast starten met een aantal onderdelen van het programma.
Als (grote) werkgeversorganisatie kunt u afspraken maken met instanties die laagdrempelige toegang tot psychologen geven. Wanneer een jongvolwassen medewerker mentale problemen ervaart, kan deze laagdrempelige zorg mogelijk voldoende zijn of de wachtlijstperiode tot de reguliere zorg overbruggen. Het kan gaan om specifieke trainingen, zoals examentraining, of individuele begeleiding.
Als zorginstelling kunt u bijdragen door aan te sluiten bij de communicatiemiddelen van de doelgroep. Maak bijvoorbeeld gebruik van:
Als iemand met suïcidale gedachten aanklopt voor hulpverlening is er vaak een wachttijd voor de behandeling kan beginnen. Maar het risico van wachten en niets doen is groot. Als gemeente kunt u helpen de wachttijd te overbruggen door een contract sluiten met de Eigen Kracht Centrale en dit bekend te maken bij zorgprofessionals. De Eigen Kracht Centrale helpt mensen in moeilijke situaties om de eigen regie te pakken door met hun netwerk een plan te maken.
Jongvolwassenen kunnen ook gewezen worden op de WachtVerzachter. Dat is een organisatie die zich inzet voor mensen die in afwachting zijn van psychische hulp. Tot nu toe in Dronten, Utrecht en Lelystad (17+ jaar) en in Kampen en Eindhoven (18- jaar). Zij worden direct gekoppeld aan een ervaringsdeskundige die hun situatie (h)erkent. Jongvolwassenen kunnen meteen aan de slag in een veilige omgeving waarin niets hoeft en alles mag. Daarnaast worden er diverse activiteiten georganiseerd gericht op ontmoeting, ontspanning en verdieping.
Als zorgorganisatie kunt u bijdragen door de ‘leidraad suïcidepreventie jongeren, een netwerkbrede werkwijze’ te implementeren (zowel geldig voor 18- als 18+). U kunt onder andere:
Behandeling richten op zowel de suïcidaliteit als de onderliggende problematiek.
Bij de leidraad zijn handreikingen verschenen over:
Als onderwijsinstelling kunt u bijdragen door te zorgen dat er een suïcidepreventie- en postventieprotocol is. Bekijk de materialen die specifiek zijn ontwikkeld om onderwijsinstellingen hierin te ondersteunen.
U kunt bijdragen door zich bewust te zijn van de risicofactoren en extra alert te zijn bij de jongeren en jongvolwassenen die binnen de risicogroep vallen. Welke onderzoeken zijn relevant?
U kunt bijdragen door zoveel mogelijk mensen in uw organisatie die contact hebben met jongvolwassenen op te leiden als gatekeeper. Bekijk het trainingsaanbod voor gatekeepers van 113 Zelfmoordpreventie.
Afgeleid van deze Gatekeepertraining biedt 113 voor toekomstige zorgprofessionals verschillende e-learning modules (inclusief aanvullend lesprogramma) over suïcidepreventievaardigheden, zowel voor alle MBO en HBO Zorg- en Welzijnsopleidingen als voor WO-psychologen.
U kunt bijdragen door het gesprek aan te blijven gaan met jongvolwassenen die iemand hebben verloren aan zelfdoding. U kunt ze onder andere verwijzen naar de website Stilgeweest, gericht op jonge nabestaanden van zelfdoding
Houd Moed is een online platform voor iedereen die te maken heeft (gehad) met zelfdoding. Het platform publiceert hoopvolle verhalen van mensen die ooit kampte met suïcidaliteit. U kunt bijdragen door Houd Moed te verspreiden onder jongvolwassenen.
U kunt bijdragen door laagdrempelige organisaties bekend te maken bij jongvolwassen en initiatieven in de regio op te zetten of te ondersteunen.
U kunt bijdragen door deze campagnes te verspreiden, bekend te maken of aan te sluiten:
In de gratis online VraagMaar-training leren deelnemers hoe ze het gesprek met een jongere kunnen voeren over gedachten aan zelfdoding en daarmee mogelijk iemand kunnen helpen. U kunt bijdragen door de training te volgen en te verspreiden. Bijvoorbeeld door ouders van jongvolwassenen en anderen die in contact komen met jongvolwassenen te vragen de training te volgen.
Voor onderwijsprofessionals, sociaal werkers, etc. die werken met jongeren tussen ongeveer 11 en 18 jaar en ook aandacht willen besteden aan seksuele en genderdiversiteit, is er de e-learning Weet jij hoe het ècht gaat met de jongeren in jouw dagelijkse werk? Uit onderzoek blijkt dat namelijk LHBTI-jongeren veel vaker kampen met depressie dan hun heteroseksuele en cisgender leeftijdsgenoten.
U kunt bijdragen door meer awareness te creëren over de voor- en nadelen van sociale media.
Inzetten van universele preventie'lessen'
U kunt bijdragen door campagnes gericht op jongvolwassenen te verspreiden, bekend te maken of aan te sluiten. Enkele campagnes zijn: