Hoe helpen jullie mee om suïcide te voorkomen?
Kai vertelt: “Op 9 september lopen we samen mee met de 80 van de Langstraat. Toen we ons inschreven, wisten we dat we dat voor een goed doel wilden doen. We lopen natuurlijk geen 80 kilometer voor de lol. Ik heb zelf last gehad van suïcidale gedachten en ben een paar maanden geleden iemand die heel dichtbij stond verloren aan zelfdoding. Er niet meer willen zijn is wat mij betreft het meest nare gevoel dat er is. Als je daarnaast het gevoel hebt dat je er niet over kunt of mag praten, dan zorgt dat ook nog eens voor een extra beleving van eenzaamheid. We willen laten zien dat het er wél mag zijn en dat je erover in gesprek kunt gaan. Daarom kozen we uiteindelijk voor 113.”
Jullie vinden de bekendheid van 113 ook belangrijk.
Semme: “Ik kwam 113 tegen toen ik zelf met suïcidale gedachten kampte en daarop zocht via internet. Uiteindelijk heb ik zelf meerdere keren contact gehad met de hulplijn en een kortdurend hulptraject gevolgd. Ik ben heel blij dat ik dat heb gedaan: ik kon erover praten en ben er nog. Onze wandeltocht lost heus niet alle problemen in één keer op, maar ik hoop wel dat het ervoor zorgt dat meer mensen 113 weten te vinden. Al is er maar één persoon die zich door onze actie gezien voelt, dan is het voor ons geslaagd.” Kai sluit zich daarbij aan: “Het zorgt toch voor extra motivatie. Ik hoor vaak ‘huh, maar het is toch 112’ als het over dit onderwerp gaat. Misschien had een gesprek met 113 mijn naaste wel kunnen helpen, dat weten we natuurlijk niet. Ik loop dus ook voor haar.”
Wat is er volgens jullie nodig om het gesprek over suïcide te kunnen voeren?
Kai: “In mijn eigen vriendenkring merk ik dat een gesprek over mentale problemen best goed gevoerd kan worden. Iedereen heeft zijn eigen rugzakje en accepteert dat ook van elkaar. Tegelijkertijd wordt het nog vaak over het hoofd gezien. Een gebroken been is meteen zichtbaar, mentale problemen zijn dat niet. Ook zelf merk ik dat ik toch nog vaak bang ben dat ik een ander belast met mijn problemen. Dat moet ik afleren: juist praten over die problemen helpt.”
Semme: “Precies. Praten is moeilijk en ik denk dat we beide als geen ander weten hoe lastig het is, maar het kan. Je mag je gehoord en gezien voelen. We hopen dat onze openheid en het feit dat we voor 113 meelopen er weer extra voor zorgt dat het taboe minder wordt.”
Welke hoopvolle boodschap willen jullie meegeven aan mensen die nu last hebben van suïcidale gedachten?
Semme: “Dat het oké is. Dat vind ik denk ik het belangrijkste. Dat het oké is om je zo te voelen en dat het belangrijk is om erover te praten. Dat kan gewoon anoniem en gratis via 113. Je hoeft je gevoelens niet weg te stoppen of op te kroppen, hoe spannend het ook is.”
Kai: “Je hoeft niet altijd maar te doen alsof of een mooi plaatje te laten zien aan de buitenwereld. Social media laat je de leuke kant van andermans leven zien, maar wat daaronder zit, dat zie je niet. Je mag ook die andere kant van jezelf laten zien, er even bij stilstaan als het niet goed gaat. En weet dat er dan ook hulp is, blijf er niet zelf mee zitten. Praat met vrienden of familie of bel naar 113. Je staat er niet alleen voor.”
Semme en Kai lopen de 80 kilometer vanuit Waalwijk op zaterdag 9 september. Op de 59e kilometer staan ze stil bij de mensen die overleden aan zelfdoding. Meer weten over hun actie? Kijk op https://www.doneeractie.nl/inzamelingsactie-ons-doel-mental-health/-64379.
Over de Wereld Suïcide Preventie Week
Van 9-15 september 2024 is het Wereld Suïcide Preventie Week. In deze week vragen we extra aandacht voor suïcidepreventie. Dat doen we niet zomaar: elke 40 seconden stapt er iemand op de wereld uit het leven. In Nederland overlijden gemiddeld 1.850 mensen per jaar door suïcide. Dat zijn er 5 per dag. Elke suïcide raakt 135 mensen. Op jaarbasis zijn dat bijna 250.000 mensen, net zoveel als het inwoneraantal van de stad Eindhoven. We hebben jouw hulp hard nodig om deze cijfers naar beneden te halen. Help jij mee? Suïcide raakt ons allemaal. Help mee om het aantal suïcides omlaag te krijgen en kijk op www.samenmindersuicide.nl.
‘Samen Minder Suïcide’ is een netwerk van partijen en organisaties die middenin de samenleving staan en gedreven zijn om samen, domeinoverstijgend suïcidepreventie verder te brengen.
113 Zelfmoordpreventie
Copyright © 2023. Alle rechten voorbehouden
Het Trimbos-instituut en Pharos bieden een waardevolle handreiking om gemeenten te ondersteunen bij het ontwikkelen van beleid rond mentale gezondheid voor kinderen en jongeren. De handreiking biedt een helder stappenplan voor het opstellen van een breed gedragen plan, inclusief tips voor beleidsinvulling en inspirerende voorbeelden.
De Studenten Welzijnswijzer helpt studentverenigingen bij het organiseren van preventieve en curatieve maatregelen voor het mentale welzijn van hun leden; een initiatief van Avans Hogeschool en Stichting Lieve Mark.
U kunt bijdragen door meer awareness te creëren over de voor- en nadelen van sociale media.
Kinderen en jongeren ontwikkelen zich het best als het goed met ze gaat. Als ze lekker in hun vel zitten, zichzelf kunnen zijn en gezond en veilig opgroeien in een kansrijke omgeving. Vanuit het onderwijs werken aan welbevinden doe je samen met leerlingen, ouders, professionals in en rond het onderwijs en beleidsmakers. En met een schoolbrede inzet: op alle lagen in en om de school en met verschillende acties en interventies die op elkaar aansluiten.
Meer weten?
Bekijk dan de website van Welbevinden op School, het landelijke kennis- en ondersteuningsprogramma van Pharos en het Trimbos-instituut. Welbevinden op School is er voor professionals in onderwijs, GGD en beleid. De kennis en tools helpen je snel op weg om vanuit een duurzame, gezamenlijke visie te werken aan welbevinden. Welbevinden op School is kennispartner van Gezonde School.
Stichting PraatErover! plaatst gecertificeerde psychische hulpverleners die begaan zijn met jongvolwassenen op studentenverenigingen (gezelligheids- culturele- en sportverenigingen). Op deze manier krijgen studenten toegang tot toegankelijke gratis psychische hulpverlening zonder wachtrij.
Met Rondom Jong van Trimbosinstituut, NCJ en GGD GHOR Nederland versterk je depressiepreventie op scholen en de ketensamenwerking in je regio rond jongeren. Materialen zijn gratis verkrijgbaar.
Dan kunt u hen wijzen naar www.stilgeweest.nl of www.toenwashetstil.nl. Deze websites bieden informatie en verhalen van jongeren en volwassenen die lotgenoten zijn. Ze behandelen rouw na zelfdoding, zodat nabestaanden zich minder alleen voelen. Uiteindelijk heeft dit een (bewezen) preventieve werking op verdere zelfdodingen.
Ook kunt u als school bijdragen door een van onderstaande programma’s te implementeren. Sommige programma’s zijn eenvoudiger te implementeren dan anderen. Zo vraagt STORM meer tijd, maar u kunt wel alvast starten met een aantal onderdelen van het programma.
Als (grote) werkgeversorganisatie kunt u afspraken maken met instanties die laagdrempelige toegang tot psychologen geven. Wanneer een jongvolwassen medewerker mentale problemen ervaart, kan deze laagdrempelige zorg mogelijk voldoende zijn of de wachtlijstperiode tot de reguliere zorg overbruggen. Het kan gaan om specifieke trainingen, zoals examentraining, of individuele begeleiding.
Als zorginstelling kunt u bijdragen door aan te sluiten bij de communicatiemiddelen van de doelgroep. Maak bijvoorbeeld gebruik van:
Als iemand met suïcidale gedachten aanklopt voor hulpverlening is er vaak een wachttijd voor de behandeling kan beginnen. Maar het risico van wachten en niets doen is groot. Als gemeente kunt u helpen de wachttijd te overbruggen door een contract sluiten met de Eigen Kracht Centrale en dit bekend te maken bij zorgprofessionals. De Eigen Kracht Centrale helpt mensen in moeilijke situaties om de eigen regie te pakken door met hun netwerk een plan te maken.
Jongvolwassenen kunnen ook gewezen worden op de WachtVerzachter. Dat is een organisatie die zich inzet voor mensen die in afwachting zijn van psychische hulp. Tot nu toe in Dronten, Utrecht en Lelystad (17+ jaar) en in Kampen en Eindhoven (18- jaar). Zij worden direct gekoppeld aan een ervaringsdeskundige die hun situatie (h)erkent. Jongvolwassenen kunnen meteen aan de slag in een veilige omgeving waarin niets hoeft en alles mag. Daarnaast worden er diverse activiteiten georganiseerd gericht op ontmoeting, ontspanning en verdieping.
Als zorgorganisatie kunt u bijdragen door de ‘leidraad suïcidepreventie jongeren, een netwerkbrede werkwijze’ te implementeren (zowel geldig voor 18- als 18+). U kunt onder andere:
Behandeling richten op zowel de suïcidaliteit als de onderliggende problematiek.
Bij de leidraad zijn handreikingen verschenen over:
Als onderwijsinstelling kunt u bijdragen door te zorgen dat er een suïcidepreventie- en postventieprotocol is. Bekijk de materialen die specifiek zijn ontwikkeld om onderwijsinstellingen hierin te ondersteunen.
U kunt bijdragen door zich bewust te zijn van de risicofactoren en extra alert te zijn bij de jongeren en jongvolwassenen die binnen de risicogroep vallen. Welke onderzoeken zijn relevant?
U kunt bijdragen door zoveel mogelijk mensen in uw organisatie die contact hebben met jongvolwassenen op te leiden als gatekeeper. Bekijk het trainingsaanbod voor gatekeepers van 113 Zelfmoordpreventie.
Afgeleid van deze Gatekeepertraining biedt 113 voor toekomstige zorgprofessionals verschillende e-learning modules (inclusief aanvullend lesprogramma) over suïcidepreventievaardigheden, zowel voor alle MBO en HBO Zorg- en Welzijnsopleidingen als voor WO-psychologen.
U kunt bijdragen door het gesprek aan te blijven gaan met jongvolwassenen die iemand hebben verloren aan zelfdoding. U kunt ze onder andere verwijzen naar de website Stilgeweest, gericht op jonge nabestaanden van zelfdoding
Houd Moed is een online platform voor iedereen die te maken heeft (gehad) met zelfdoding. Het platform publiceert hoopvolle verhalen van mensen die ooit kampte met suïcidaliteit. U kunt bijdragen door Houd Moed te verspreiden onder jongvolwassenen.
U kunt bijdragen door laagdrempelige organisaties bekend te maken bij jongvolwassen en initiatieven in de regio op te zetten of te ondersteunen.
U kunt bijdragen door deze campagnes te verspreiden, bekend te maken of aan te sluiten:
In de gratis online VraagMaar-training leren deelnemers hoe ze het gesprek met een jongere kunnen voeren over gedachten aan zelfdoding en daarmee mogelijk iemand kunnen helpen. U kunt bijdragen door de training te volgen en te verspreiden. Bijvoorbeeld door ouders van jongvolwassenen en anderen die in contact komen met jongvolwassenen te vragen de training te volgen.
Voor onderwijsprofessionals, sociaal werkers, etc. die werken met jongeren tussen ongeveer 11 en 18 jaar en ook aandacht willen besteden aan seksuele en genderdiversiteit, is er de e-learning Weet jij hoe het ècht gaat met de jongeren in jouw dagelijkse werk? Uit onderzoek blijkt dat namelijk LHBTI-jongeren veel vaker kampen met depressie dan hun heteroseksuele en cisgender leeftijdsgenoten.
U kunt bijdragen door meer awareness te creëren over de voor- en nadelen van sociale media.
Inzetten van universele preventie'lessen'
U kunt bijdragen door campagnes gericht op jongvolwassenen te verspreiden, bekend te maken of aan te sluiten. Enkele campagnes zijn: