Hoe help jij om suïcide te voorkomen?
“Suïcidepreventie op het spoor betekent dat we nauw samenwerken met 113, de politie en GGZ-instellingen. In mijn rol als programmamanager Suïcidepreventie Spoor komen alle maatregelen samen om het risico op suïcide te verkleinen. Denk bijvoorbeeld aan fysieke maatregelen, zoals het afschermen van het spoor. We weten uit onderzoek dat het creëren van een barrière werkt. En ook uit veiligheidsoverwegingen wil je het spoor afschermen. We leven in een dichtbevolkt land met erg veel kilometers spoor.”
Kun je iets meer vertellen over de maatregelen die jullie nemen?
“De impact van een suïcide is groot, voor nabestaanden, omstanders maar ook voor onze medewerkers in de spoorsector. De maatregelen gaan dan ook verder dan alleen het spoor afschermen. Zo trainen we onze meldkamer op het herkennen van suïcidaal gedrag, houden we toezicht op het spoor door middel van camera’s en buiteninspectie. Het trainingsaspect is heel belangrijk. Voor machinisten en conducteurs hebben we een speciale dagopleiding om suïcidaal gedrag te herkennen en hoe ze zelf kunnen helpen als dat nodig is. Ook bij de opleiding voor de incidentenbestrijders van ProRail is dit een vast onderdeel. We hebben ook een algemene e-learning voor alle medewerkers van ProRail. Daarin leren ze suïcidaal gedrag te herkennen en hoe te handelen als ze dat tegenkomen. Want elke suïcide die we kunnen voorkomen is er één.”
Waarin zie je ontwikkelingen?
“Het uiteindelijke doel is natuurlijk om ervoor te zorgen dat mensen niet meer eenzaam en radeloos sterven. Die ambitie hebben wij ook. We breiden onze huidige aanpak uit en investeren nog meer in de samenwerkingen die we al hebben, zoals met GGZ-instellingen en de politie. Daarnaast investeren we in AI (kunstmatige intelligentie, red.), om het signaleren van suïcidaal gedrag beter te herkennen. Zo blijven we innoveren.”
Waarom werd je programmamanager suïcidepreventie?
“Ik heb suïcide van heel dichtbij meegemaakt. Zowel mijn broer als een goede vriendin hebben suïcide gepleegd, beide inmiddels meer dan 20 jaar geleden. Ik weet hoe groot de impact kan zijn. In deze rol kan ik eraan bijdragen dat minder mensen eenzaam en radeloos sterven. De maatschappelijke betrokkenheid is groot en vanuit de projectmatige kant kan ik er echt voor zorgen dat zaken gerealiseerd worden. Dat kunnen we niet alleen, daarom is die samenwerking met andere partijen zo belangrijk.”
Hoe maken we dit onderwerp beter bespreekbaar?
“Ik vind dat we al heel goed bezig zijn, maar we kunnen altijd meer doen om ervoor te zorgen dat mensen over hun kwetsbaarheden praten. Daar richten de campagnes die wij voeren zich op. In een traditie of cultuur waarin dat niet gebruikelijk is, heeft het tijd nodig om over de drempel heen te komen en wel met elkaar in gesprek te gaan over gevoelige onderwerpen of dingen die je spannend vindt. Laten we de tijd nemen om met elkaar in gesprek te gaan en onze emoties te delen. Daarin kunnen organisaties als 113 ook het goede voorbeeld zijn: we doen dit met elkaar.”
Welke hoopvolle boodschap wil je meegeven aan iemand die nu kampt met suïcidale gedachten?
“Je bent niet alleen. Er is altijd, ook in je eigen omgeving, iemand die naar je wil luisteren en er voor je wil zijn. Durf je hart te openen. Natuurlijk kan ik daar nog meer over zeggen, maar eigenlijk is dat het belangrijkste: je staat er niet alleen voor.”
Over de Wereld Suïcide Preventie Week
Van 4-10 september 2023 is het Wereld Suïcide Preventie Week. In deze week vragen we extra aandacht voor suïcidepreventie. Dat doen we niet zomaar: in 2022 maakten 1.916 mensen een einde aan hun leven, dat zijn gemiddeld 5 suïcides per dag. Elke zelfdoding raakt ongeveer 135 mensen. Reken maar uit: dat zijn bijna 250.000 mensen, meer dan het aantal inwoners van de stad Eindhoven. Suïcide raakt ons allemaal. Help mee om het aantal suïcides omlaag te krijgen en kijk op www.samenmindersuicide.nl.
‘Samen Minder Suïcide’ is een netwerk van partijen en organisaties die middenin de samenleving staan en gedreven zijn om samen, domeinoverstijgend suïcidepreventie verder te brengen.
113 Zelfmoordpreventie
Copyright © 2023. Alle rechten voorbehouden
Ook kunt u als school bijdragen door een van onderstaande programma’s te implementeren. Sommige programma’s zijn eenvoudiger te implementeren dan anderen. Zo vraagt STORM meer tijd, maar u kunt wel alvast starten met een aantal onderdelen van het programma.
Als (grote) werkgeversorganisatie kunt u afspraken maken met instanties die laagdrempelige toegang tot psychologen geven. Wanneer een jongvolwassen medewerker mentale problemen ervaart, kan deze laagdrempelige zorg mogelijk voldoende zijn of de wachtlijstperiode tot de reguliere zorg overbruggen. Het kan gaan om specifieke trainingen, zoals examentraining, of individuele begeleiding.
Als zorginstelling kunt u bijdragen door aan te sluiten bij de communicatiemiddelen van de doelgroep. Maak bijvoorbeeld gebruik van:
Als iemand met suïcidale gedachten aanklopt voor hulpverlening is er vaak een wachttijd voor de behandeling kan beginnen. Maar het risico van wachten en niets doen is groot. Als gemeente kunt u helpen de wachttijd te overbruggen door een contract sluiten met de Eigen Kracht Centrale en dit bekend te maken bij zorgprofessionals. De Eigen Kracht Centrale helpt mensen in moeilijke situaties om de eigen regie te pakken door met hun netwerk een plan te maken.
Als zorgorganisatie kunt u bijdragen door de ‘leidraad suïcidepreventie jongeren, een netwerkbrede werkwijze’ te implementeren (zowel geldig voor 18- als 18+). U kunt onder andere:
Behandeling richten op zowel de suïcidaliteit als de onderliggende problematiek .
Als school kunt u bijdragen door te zorgen dat er een suïcidepreventie- en postventie protocol is. Bekijk de materialen die specifiek zijn ontwikkeld om onderwijsinstellingen hierin te ondersteunen.
U kunt bijdragen door zich bewust te zijn van de risicofactoren en extra alert te zijn bij de jongeren en jongvolwassenen die binnen de risicogroep vallen. Welke onderzoeken zijn relevant?
U kunt bijdragen door zoveel mogelijk mensen in uw organisatie die contact hebben met jongvolwassenen op te leiden als gatekeeper. Bekijk het trainingsaanbod voor gatekeepers van 113 Zelfmoordpreventie.
U kunt bijdragen door het gesprek aan te blijven gaan met jongvolwassenen die iemand hebben verloren aan zelfdoding. U kunt ze onder andere verwijzen naar de website Stilgeweest, gericht op jonge nabestaanden van zelfdoding
Houd Moed is een online platform voor iedereen die te maken heeft (gehad) met zelfdoding. Het platform publiceert hoopvolle verhalen van mensen die ooit kampte met suïcidaliteit. U kunt bijdragen door Houd Moed te verspreiden onder jongvolwassenen.
U kunt bijdragen door laagdrempelige organisaties bekend te maken bij jongvolwassen en initiatieven in de regio op te zetten of te ondersteunen.
U kunt bijdragen door deze campagnes te verspreiden, bekend te maken of aan te sluiten:
In de gratis online training leren deelnemers hoe ze het gesprek met een jongere kunnen voeren over gedachten aan zelfdoding en daarmee mogelijk iemand kunnen helpen. U kunt bijdragen door de training te volgen en te verspreiden. Bijvoorbeeld door ouders van jongvolwassenen en anderen die in contact komen met jongvolwassenen te vragen de training te volgen.
U kunt bijdragen door meer awareness te creëren over de voor- en nadelen van sociale media.
Inzetten van universele preventielessen
U kunt bijdragen door als school, gemeente of (sport)organisatie algemene preventielessen te geven aan jongeren. Enkele organisaties die dit aanbieden zijn:
U kunt bijdragen door campagnes gericht op jongvolwassenen te verspreiden, bekend te maken of aan te sluiten. Enkele campagnes zijn:
