Veiligheid op social media: suïcidepreventie jongeren
Geneesmiddelen kunnen op verschillende manieren betrokken zijn bij suïcidaal gedrag. Bijvoorbeeld als preventief middel bij de behandeling van psychiatrische aandoeningen. Daarnaast vindt suïcide soms plaats door opzettelijke inname van geneesmiddelen in hoge doseringen. Ook is van een aantal geneesmiddelen bekend dat zij suïcidaal gedrag kunnen veroorzaken of versterken.
De rol van geneesmiddelen
Het IVM – Instituut Verantwoord Medicijngebruik – heeft een aantal jaar geleden een e-learning cursus en een FTO-module ontwikkeld over de rol van geneesmiddelen in relatie tot suïcidaal gedrag. FTO staat voor Farmacotherapeutisch overleg, een periodiek overleg tussen huisartsen en apothekers over de behandeling van ziekten met medicijnen. Voor het huidige project reviseren we deze materialen en brengen we ze opnieuw onder de aandacht bij de doelgroep. In de materialen geven we onder andere een overzicht van geneesmiddelen met suïcidaal gedrag als bijwerking, waarschuwing of contra-indicatie. Hiervoor maken we een inventarisatie op basis van de informatie in het Farmacotherapeutisch Kompas.
Verkrijgbaarheid van zelfzorggeneesmiddelen
In 2016 deed het IVM onderzoek naar de verkrijgbaarheid van zelfzorggeneesmiddelen die soms bij suïcidepogingen worden gebruikt. Op basis van deze bevindingen doen we in 2022 een vervolgonderzoek. Het onderzoek bestaat uit een literatuuronderzoek, een inventarisatie van verkoopkanalen en een kleinschalig praktijkonderzoek.
Wat willen we bereiken?
Het bevorderen van de medicatieveiligheid. Enerzijds door onder zorgprofessionals meer bewustzijn en alertheid te creëren over geneesmiddelengebruik in relatie tot suïcidaal gedrag. Anderzijds door het verhogen van de drempel voor het innemen van dodelijke doseringen geneesmiddelen.
Marcel Stroo is apotheker en sinds 2001 adviseur bij het IVM. Daarnaast was hij werkzaam als openbaar apotheker en GGZ-apotheker en betrokken bij verschillende projecten op het gebied van GGZ.
Linda Kok is arts en sinds 2016 als adviseur werkzaam bij het IVM. Als IVM adviseur is ze betrokken bij projecten voor 113 Zelfmoordpreventie.
“We willen de drempel verhogen voor het innemen van dodelijke doseringen geneesmiddelen”
‘Samen Minder Suïcide’ is een netwerk van partijen en organisaties die middenin de samenleving staan en gedreven zijn om samen, domeinoverstijgend suïcidepreventie verder te brengen.
113 Zelfmoordpreventie
Copyright © 2023. Alle rechten voorbehouden
Ook kunt u als school bijdragen door een van onderstaande programma’s te implementeren. Sommige programma’s zijn eenvoudiger te implementeren dan anderen. Zo vraagt STORM meer tijd, maar u kunt wel alvast starten met een aantal onderdelen van het programma.
Als (grote) werkgeversorganisatie kunt u afspraken maken met instanties die laagdrempelige toegang tot psychologen geven. Wanneer een jongvolwassen medewerker mentale problemen ervaart, kan deze laagdrempelige zorg mogelijk voldoende zijn of de wachtlijstperiode tot de reguliere zorg overbruggen. Het kan gaan om specifieke trainingen, zoals examentraining, of individuele begeleiding.
Als zorginstelling kunt u bijdragen door aan te sluiten bij de communicatiemiddelen van de doelgroep. Maak bijvoorbeeld gebruik van:
Als iemand met suïcidale gedachten aanklopt voor hulpverlening is er vaak een wachttijd voor de behandeling kan beginnen. Maar het risico van wachten en niets doen is groot. Als gemeente kunt u helpen de wachttijd te overbruggen door een contract sluiten met de Eigen Kracht Centrale en dit bekend te maken bij zorgprofessionals. De Eigen Kracht Centrale helpt mensen in moeilijke situaties om de eigen regie te pakken door met hun netwerk een plan te maken.
Als zorgorganisatie kunt u bijdragen door de ‘leidraad suïcidepreventie jongeren, een netwerkbrede werkwijze’ te implementeren (zowel geldig voor 18- als 18+). U kunt onder andere:
Behandeling richten op zowel de suïcidaliteit als de onderliggende problematiek .
Als school kunt u bijdragen door te zorgen dat er een suïcidepreventie- en postventie protocol is. Bekijk de materialen die specifiek zijn ontwikkeld om onderwijsinstellingen hierin te ondersteunen.
U kunt bijdragen door zich bewust te zijn van de risicofactoren en extra alert te zijn bij de jongeren en jongvolwassenen die binnen de risicogroep vallen. Welke onderzoeken zijn relevant?
U kunt bijdragen door zoveel mogelijk mensen in uw organisatie die contact hebben met jongvolwassenen op te leiden als gatekeeper. Bekijk het trainingsaanbod voor gatekeepers van 113 Zelfmoordpreventie.
U kunt bijdragen door het gesprek aan te blijven gaan met jongvolwassenen die iemand hebben verloren aan zelfdoding. U kunt ze onder andere verwijzen naar de website Stilgeweest, gericht op jonge nabestaanden van zelfdoding
Houd Moed is een online platform voor iedereen die te maken heeft (gehad) met zelfdoding. Het platform publiceert hoopvolle verhalen van mensen die ooit kampte met suïcidaliteit. U kunt bijdragen door Houd Moed te verspreiden onder jongvolwassenen.
U kunt bijdragen door laagdrempelige organisaties bekend te maken bij jongvolwassen en initiatieven in de regio op te zetten of te ondersteunen.
U kunt bijdragen door deze campagnes te verspreiden, bekend te maken of aan te sluiten:
In de gratis online training leren deelnemers hoe ze het gesprek met een jongere kunnen voeren over gedachten aan zelfdoding en daarmee mogelijk iemand kunnen helpen. U kunt bijdragen door de training te volgen en te verspreiden. Bijvoorbeeld door ouders van jongvolwassenen en anderen die in contact komen met jongvolwassenen te vragen de training te volgen.
U kunt bijdragen door meer awareness te creëren over de voor- en nadelen van sociale media.
Inzetten van universele preventielessen
U kunt bijdragen door als school, gemeente of (sport)organisatie algemene preventielessen te geven aan jongeren. Enkele organisaties die dit aanbieden zijn:
U kunt bijdragen door campagnes gericht op jongvolwassenen te verspreiden, bekend te maken of aan te sluiten. Enkele campagnes zijn:
